تاریخچه نوسانات سطح آب دریاچه ارومیه در پلیوستوسن پایانی

نوسانات سطح آب دریاچه ارومیه و تاریخچه تحولات آن از جمله موضوعاتی است که سال­ها مورد بحث محققان علوم زمین بوده است. با وجود مطالعاتی که در گذشته در رابطه با تحولات دیرینه این دریاچه انجام گرفته است، ولی اطلاعات دقیقی در رابطه با تاریخ­نگاری نوسانات سطح آب دریاچه ارومیه و ارتباط آن با رویدادهای زمین­شناسی در این منطقه در دسترس نیست. نظریات ارائه شده در رابطه با  سن نوسانات سطح آب دریاچه مبتنی بر تعیین سن نسبی و مقایسه آن با سایر  دریاچه­های کشورهای مجاور یا شواهد رسوبی در رسوبات کواترنری سایر نقاط ایران است. از این­رو انجام پژوهشی که بر مبنای روش­های آزمایشگاهی رهیافتی جدید در زمینه تاریخچه نوسانات سطح آب این دریاچه ارئه دهد امری ضروری است. این پژوهش با هدف بررسی تحولات فضایی و زمانی نوسانات دیرینه دریاچه ارومیه از طریق پژوهش خطوط ساحلی قدیمی و پادگانه­های دریاچه­ای ارومیه با تاکید بر استفاده از داده­های تعیین سن پادگانه­های دریاچه­ای صورت گرفته است. تعیین سن شش پادگانه دریاچه­ای ارومیه به روش کربن ۱۴ انجام گرفت. نتایج تعیین سن  نشان می­دهد ، سن خطوط ساحلی شناسایی شده مربوط به به پلیوستوسن پایانی بوده و در محدوده زمانی ۵۴ تا ۳۵ هزار سال قبل قرار گرفته است و نظریاتی را که در رابطه با اختصاص این خطوط ساحلی قدیمی به دوره­های گونر، میندل و ریس مطرح می­شود، اصلاح می نماید. علاوه­برآن از لحاظ زمانی نوسانات سطح آب دریاچه ارومیه با نوسانات سطح آب دریاچه­های زریوار و همچنین دریای مرده همبستگی های نشان می دهد که بیانگر ارتباط زمانی نوسانات سطح آب این دریاچه ها بایکدیگر در دوره پلیوستوسن و صحت نتایج به دست آمده است.

کلیدواژه ها:

نوسانات سطح آب ، دریاچه ارومیه ، تعیین سن کربن ۱۴ ، پلیوستوسن پایانی ، دوره وورم