بررسی تکمیلی آلودگی عناصر مسمومیت زای سنگین در افق سطحی خاک در مجاورت کارخانه ذوب سرچشمه

  • سال انتشار: 1385
  • محل انتشار: اولین همایش تخصصی مهندسی محیط زیست
  • کد COI اختصاصی: CEE01_463
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 1457
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مهدی خراسانی پور

دانشجوی کارشناسی ارشد زمین شناسی زیست محیطی

علیجان آفتابی

عصمت اسماعیل زاده

محمدرضا نیکویی

چکیده

بررسی اولیه افق های خاک در مجاورت کارخانه ذوب سرچشمه افزایش بسیاری از عناصر سنگین در افق سطحی خاک(0-5 cm) را نشان داد. در مرحله بعد مطالعات تکمیلی شامل تفکیک فیزیکی نمونه سطحی خاک(سه قطر متفاوت: درشت d> 2، متوسط 0.11< d< 2 و ریز d< 0.11 میلیمتر)، عصاره گیری چند مرحله ای (Sequential extraction) و آنالیز نمونه گیاهی در سه محل با توجه به موقعیت کارخانه ذوب سرچشمه، به عنوان منبع آلاینده نقطعه ای، انجام شد. با افزایش فاصله از کارخانه ذوب مقدار عیار عناصر کاهش می یابد و از طرفی نمونه های تفکیک شده بهتر از نمونه کل روند تغییرات را نشان می دهند. عناصر Cu، Pb، Zn، As، Cd، Mo، Sn و S بیشترین مقدار را در جزء ریز تفکیک شده بویژه در مجاورت کارخانه دارا بوده؛ درحالیکه عناصر Cr، Co، Mn و Fe فاقد این روند می باشند؛ لذا مقادیر بالای این عناصر در خاک متاثر از ماهیت طبیعی منطقه است. عصاره گیری برای عناصر Cu، Pb، Zn، As، Co و Mo در طی پنج مرحله نشان می دهد که ترکیبات کربناتی، اکسیدهای آهن و منگنز، مواد آلی و به مقدار کمتر کانی های رسی در جذب عوامل آلاینده در خاک دخالت دارند. شاخص گیاهی مورد استفاده در این سه محل (گیاه آرتمزیا (Artemisia) با نام محلی درمنه) نیز افزایش عناصر Cu، Pb، Zn، As، Cd، Mo و Sn را در نمونه مجاور کارخانه(چندین برابر مقادیر آنها در خاک) به خوبی نشان می دهد؛ نکته جالب اینکه عناصرCr، Co، Mn و Fe دراین گیاه در سه محل نمونه برداری فاقد افزایش و یا کاهش مشخص می باشند. بررسی موجود نشان می دهد که در هر منطقه بویژه در مناطق معدنی شدت و روند تغییرات و پتانسیل آلایندگی باید با مطالعات تکمیلی و در نظر گرفتن عوامل انسانزاد و طبیعی انجام شود.

کلیدواژه ها

کارخانه ذوب سرچشمه، فلزات سنگین، آلودگی خاک، تفکیک فیزیکی، عصاره گیری، آرتمزیا

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.