نقش راه های مکران در مناسبات ایران و هند در سده های نخست اسلامی

سرزمین مکران در جنوب شرق ایران با وجود شرایط اقلیمی و طبیعی تقریبا نامساعد، در سده­های نخست اسلامی از موقعیت جغرافیایی ویژه­ای برخوردار بود. دسترسی به آب­های آزاد و به خصوص واقع شدن بین دو حوزه تمدنی ایران و هند، اهمیت فوق­العاده­ای به این سرزمین بخشیده بود. جغرافیای طبیعی تقریبا نامساعد در کنار موقعیت جغرافیایی حساس و چگونگی ایفای نقش موقعیت جغرافیایی این سرزمین در زمینه رونق و توسعه راه­های دریایی و زمینی سوال برانگیز است. مهم­ترین سوال نوشته حاضر این است که با وجود شرایط این چنینی، راه­های مکران چگونه در زمینه ارتباطات تمدنی ایران و هند ایفای نقش می­نمود؟ با توجه به تمهیدات نظامی، امنیتی، ترابری و غیره که در سده­های نخست اسلامی بکار گرفته شد، علی­رغم موانع طبیعی و حتی انسانی، راه­ها و جاده­های مواصلاتی مکران رونق بسزایی پیدا کرد و نقشی عمده در مناسبات ایران و هند در آن زمان ایفا می­نمود. هدف این نوشتار تبیین اهمیت کاربردی راه­های مکران در روابط و مناسبات ایران و هند در سده­های نخست اسلامی است. تحقیق مورد نظر به شیوه توصیفی- تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانه­ای و تا حدودی مشاهدات میدانی انجام گرفته است.

کلیدواژه ها:

ایران ، هند ، مکران ، سده های نخست اسلامی