پریسا نخبه زعیم - MA in Psychology, Department of Psychology, Faculty of Humanities, Payame Noor University, Karaj, Karaj, Iran

سابقه و هدف: واقعیت درمانی به معنی مسئولیت پذیری و داشتن ارتباط و روابط کارآمد با دیگران و سازگاری اجتماعی در زندگی است. این پژوهش با هدف تعیین تاثیر واقعیت درمانی بر ارتقای مسئولیت پذیری و سازگاری اجتماعی دختران نوجوان انجام شد. مواد و روش ها: این پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل انجام شد. جامعه آماری شامل تمام دختران نوجوان سنین ۱۶ تا ۱۸ ساله دبیرستان های دوره دوم بود. با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس ۴۰ نفر از دختران نوجوان دبیرستان دوره دوم مهردخت هشتگرد انتخاب شدند و با جایگزینی تصادفی در گروه های مداخله (۲۰ نفر گروه واقعیت درمانی) و کنترل (۲۰ نفر) قرار گرفتند و به پرسش نامه های مسئولیت پذیری کردلو (۱۳۸۹) و سازگاری اجتماعی کالیفرنیا (۱۹۵۳) پاسخ دادند. گروه کنترل در انتظار ماند و برای گروه مداخله طی ۴ هفته، ۸ جلسه ۴۵ دقیقه ای آموزش واقعیت درمانی اجرا شد. در پایان مداخلات درمانی و یک ماه بعد، بار دیگر آزمودنی های گروه های مداخله و کنترل به منظور بررسی میزان تداوم اثربخشی آموزش صورت گرفته (پیگیری ۱ ماهه) با استفاده از پرسش نامه های پژوهش ارزیابی شدند. داده های پژوهش با استفاده از روش های آمار توصیفی و تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و نرم افزار SPSS نسخه ۲۸ تحلیل شد. یافته ها: نتایج آزمون تحلیل واریانس نشان داد اثر واقعیت درمانی بر مسئولیت پذیری و سازگاری اجتماعی دختران نوجوان معنادار بود. درنتیجه بین نمره های عامل (پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری) در میزان بهبود مسئولیت پذیری و سازگاری اجتماعی دختران نوجوان تفاوت معناداری مشاهده شد (۰۵/۰≥P). نتیجه گیری: بر اساس نتایج این پژوهش می توان گفت که استفاده از مداخله واقعیت درمانی بر مسئولیت پذیری و سازگاری اجتماعی نوجوانان تاثیر دارد.

Adolescent Females, Reality Therapy, Responsibility, Social Adjustment, دختران؛ سازگاری اجتماعی؛ مسئولیت پذیری؛ واقعیت درمانی