ساحل شاهی زارع - دانشجوی دکتری، گروه معماری، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی.
اسلام کرمی - استادیار شهرسازی، گروه معماری، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی.
مجتبی رفیعیان - دانشیار، گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران. گروه معماری، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی،

فضاهای مجتمع های مسکونی دستخوش تغییراتی هم در زمینه فرهنگی و هم زمینه تاریخی شده است. آنچه اهمیت دارد عدم توجه معماری امروزی اردبیل به اصول و مفاهیم گذشته و ارتباط با بناهای تاریخی و بخصوص زمینه گرایی است. پژوهش حاضر با هدف ارتقاء کیفیت مجتمع های مسکونی اردبیل با مولفه های زمینه گرایی در پی پاسخ به سوال زیر است: چه مولفه هایی از زمینه گرایی بر ارتقاء کیفیت مجتمع های مسکونی اردبیل موثر می باشند؟ لذا پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی با استفاده از ابزار پرسشنامه انجام گرفته است. جامعه آماری شامل ساکنان هشت مجتمع مسکونی با زمینه های متفاوت به تعداد حدود ۲۴۰ نفر به روش نمونه گیری تصادفی- خوشه ای انتخاب شده است. سنجش کیفیت مجتمع های مسکونی نشان می دهد این مجتمع ها با چالش های بسیاری در ابعاد مختلف زمینه گرایی بویژه زمینه تاریخی روبروست. نتایج یافته های پژوهش نشان می دهد که زمینه طبیعی بیشترین اثرگذاری را بر کیفیت مجتمع های مسکونی دارد. از طرفی عوامل فردی به ویژه تحصیلات، سن و مدت سکونت بعنوان عوامل کنترل کننده بر ارتقاء کیفیت مجتمع ها تاثیرگذار است. بنابراین برای ارتقاء کیفیت مجتمع های مسکونی لازم است برنامه ریزان و طراحان معماری و شهری، مولقه های زمینه گرایی رامورد توجه قرار دهند. بخصوص به زمینه طبیعی شامل انطباق با شرایط اقلیمی و نیز احترام به طبیعت و محیط زیست و نیز زمینه های فرهنگی و تاریخی توجه بیشتری داشته باشند. بنابراین در سال های آتی حرکت به سمت نگاه عمیق تر به ساخت مجتمع ها با کیفیت بالاتر با اتکاء بر الگوهای زمینه گرایی و توجه به شیوه زندگی و خواسته های ساکنان، نیاز است.

زمینه گرایی , کیفیت محیط , مجتمع مسکونی , اردبیل