ارزیابی کیفیت دانه در لاین های اینبرد نوترکیب گندم در شرایط تنش خشکی

به منظور مطالعه اثر تنش خشکی بر خصوصیات مرتبط با کیفیت دانه گندم، آزمایشی با ۱۶۹ لاین اینبرد نوترکیب گندم، در دو شرایط تنش آبی و بدون تنش در قالب دو طرح لاتیس جداگانه (تنش خشکی و شاهد) هر کدام با دو تکرار در سال زراعی ۱۳۹۰- ۱۳۸۹ در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه صنعتی اصفهان انجام شد. عملکرد دانه، عملکرد پروتئین دانه، محتوای پروتئین دانه، حجم رسوب زلنی، سختی دانه، میزان جذب آب، میزان رطوبت دانه و ماده خشک دانه از جمله صفات اندازه گیری شده بودند. نتایج تجزیه واریانس صفات حاکی از وجود تفاوت معنی دار بین لاین های مورد بررسی برای کلیه صفات بود. ضمن این که مقایسه میانگین لاین ها در دو شرایط محیطی نشان داد که خصوصیات کیفی گندم نان تحت شرایط تنش خشکی به دلیل افزایش میزان عملکرد پروتئین دانه بهبود یافته است. عملکرد پروتئین دانه در هر دو رژیم رطوبتی همبستگی منفی و معنی داری با رطوبت دانه داشت. از طرف دیگر سختی دانه همبستگی مثبت و معنی داری با ماده خشک، رسوب زلنی و میزان جذب آب در هر دو شرایط رطوبتی نشان داد. نتایج این آزمایش نشان دادکه شناسایی لاین های با خصوصیات کیفی مطلوب درشرایط بهینه و تنش امکان پذیر بوده و می توان از لاین های با کیفیت نانوایی مطلوب در برنامه های به نژادی در جهت بهبود کیفیت نانوائی استفاده نمود. اگرچه برخی ژنوتیپ های حساس به خشکی در طی دوره های خشکی کیفیت نانوایی مطلوبی داشته اند، اما از عملکرد دانه پایینی برخوردار بوده اند.

کلیدواژه ها:

Bakery quality ، Zeleny sedimentation ، Water absorption ، Grain hardness. ، کیفیت نانوایی ، رسوب زلنی ، جذب آب دانه و سختی دانه