تحلیل روابط بین درصد و موقعیت شیب اراضی و اجزای عملکرد جو با استفاده از تکنیک هم بستگی کانونی

پژوهش حاضر در سال ۱۳۹۰ در حوزه ملا احمد شهرستان اردبیل با هدف بررسی هم بستگی کانونی موجود بین فرسایش شخم (درصد و موقعیت شیب) و عملکرد دانه و اجزای عملکرد جو (رقم سهند) جهت تعیین هم تغییری بین دو مجموعه متغیر انجام گرفت تا اولا به طور هم زمان الگوهای مناسب روابط بین مجموعه متغیرهای کانونی تعیین شود و ثانیا امکان استفاده از ضریب هم بستگی کانونی برای ارائه روش پیش بینی تغییر وضعیت عملکرد جو فراهم شود. به این منظور نمونه برداری گیاه از کاربری زراعت دیم در سه زمین نما و از چهار موقعیت شیب انجام شد. نتایج تجزیه هم بستگی کانونی نشان داد که ترکیب خطی مناسبی بین مجموعه متغیرهای کانونی درصد و موقعیت شیب اراضی و اجزای عملکرد جو وجود دارد که میزان این هم بستگی با میزان ۷۷ درصد مشخص شده است. براساس این هم بستگی، زمانی که درصد شیب اراضی به میزان ۲۸ درصد افزایش یافته و موقعیت شیب از پایین دست به سمت بالادست به میزان ۹۶ درصد تغییر پیدا می کند، میزان ماده خشک به میزان ۸ درصد، تعداد سنبله به میزان ۱/۱ درصد و عملکرد دانه به میزان ۲۲ درصد کاهش و وزن سنبله به میزان ۱۲/۲ درصد و وزن هزار دانه به میزان ۱۴ درصد افزایش می یابد که وزن سنبله و موقعیت شیب اراضی در مقایسه با سایر متغیرهای کانونی، بیشترین نقش را در ایجاد اولین ضریب هم بستگی کانونی داشته اند. با استفاده از این نوع آزمون که درجه اهمیت و نقش متغیرهای فرسایش خاک در عملکرد جو مشخص می شود، میزان بالای پیش بینی کنندگی موقعیت شیب در وزن سنبله واضح بوده و هم چنین موقعیت شیب به عنوان جزئی از شاخص فرسایش خاک، دارای اهمیت یکسانی با درصد شیب نبوده و دارای تفاوت چشمگیری با آن می باشد به طوری که، تاثیر موقعیت شیب در عملکرد گیاه متفاوت از درصد شیب ارزیابی شده است.

کلیدواژه ها:

Soil productivity ، Canonical correlation coefficient ، Tillage erosion ، Canonical variables. ، توان تولید خاک ، ضریب هم بستگی کانونی ، فرسایش شخم ، متغیر های کانونی