محیل پورابراهیمی - College of Agric. Sci., Univ. of Guilan, Rasht, Iran
محسن زواره - College of Agric. Sci., Univ. of Guilan, Rasht, Iran
سید محمد رضا احتشامی - College of Agric. Sci., Univ. of Guilan, Rasht, Iran

به منظور بررسی تاثیر مایه تلقیح باکتری سودوموناس فلورسنس جدایه ۹۳ و قارچ گلوموس اسکولنتوم بر عملکرد کمی و کیفی دو رقم ذرت علوفه ای ۷۰۴SC و ۶۴۷SC، آزمایشی در سال زراعی ۸۹-۱۳۸۸ در مزرعه پژوهشی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با ۳ تکرار انجام شد. آزمایش با چهار تیمار کودی (کود شیمیایی فسفر، تلقیح بذر با قارچ میکوریزای گلوموس اسکولنتوم، تلقیح بذر با باکتری سودوموناس فلورسنس جدایه ۹۳، تلقیح بذر با ترکیبی از باکتری سودوموناس و قارچ میکوریزا) و دو رقم ذرت علوفه ای (سینگل کراس ۷۰۴ و سینگل کراس رقم ۶۴۷) انجام شد. عدم استفاده از کود شیمیایی فسفر و عدم تلقیح بذر به عنوان شاهد در نظر گرفته شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که ارتفاع و سطح برگ بوته، عدد اسپد و عملکرد بیولوژیک بوته ها تحت تاثیر معنی دار برهمکنش رقم× تیمار کودی قرار گرفت. ارتفاع بوته(۳۰/۲۴۹ سانتی متر)، عدد SPAD (۳۰/۵۲) و عملکرد بیولوژیک (۵۱/۲۵۱ گرم ماده خشک) رقم ۷۰۴ در تیمارهای استفاده از فسفر شیمیایی به تنهایی و تیمار ترکیبی قارچ و باکتری بیشترین مقدار را داشت. بیشترین سطح برگ بوته به ترتیب مربوط به تیمار کود شمیایی فسفر و ترکیب قارچ و باکتری بود. بیشترین میزان قابلیت هضم ماده خشک (۳۷/۷۷ درصد) و پروتئین خام (۶۱/۱۲ درصد) مربوط به تیمار ترکیبی قارچ و باکتری بود. در حالی که بیشترین میزان فیبر در تیمار شاهد (۴۱/۵۴ درصد) و کمترین میزان در تیمار ترکیبی قارچ و باکتری (۳۸/۳۴ درصد) به دست آمد. هم چنین از نظر صفات مورد اندازه گیری، رقم سینگل کراس ۷۰۴ نسبت به رقم ۶۴۷ برتری داشت. بنابراین، برای کاهش استفاده از کودهای فسفره و افزایش عملکرد کمی و کیفی علوفه ذرت پیشنهاد می شود که از کاربرد تلفیقی باکتری سودوموناس فلورسنس و قارچ گلوموس اسکولنتوم در کشت ذرت سینکل کراس ۷۰۴ استفاده شود.

Pseudomonas bacteria, Corn forage, Biological yield, Glomus mycorrhiza., ذرت علوفه ای، باکتری سودوموناس، قارچ مایکورایزا، قابلیت هضم علوفه