بررسی تغییرپذیری کیفیت خاک سطحی در اکوسیستم های انتخابی در منطقه زاگرس مرکزی

به منظور دست یابی به مدیریت پایدار اراضی و بهبود کیفیت آنها، ارزیابی کمی عوامل و شاخص های موثر در پایداری اراضی ضروری است. در بررسی حاضر آثار عوامل مختلف مانند نواحی جغرافیایی، کاربری و مدیریت اراضی بر تغییر پذیری برخی شاخص های کیفیت خاک در زاگرس مرکزی ایران مورد مطالعه قرار گرفت. بدین منظور ۱۲ منطقه مطالعاتی در مناطق واقع در استان های چهارمحال و بختیاری (سبزکوه و بروجن)، اصفهان (سمیرم) و کهکیلویه و بویراحمد (میمند یاسوج) انتخاب و در هر منطقه با توجه به کاربری و مدیریت های مختلف اراضی شامل مرتع (قرق، چرای کنترلی، چرای بی رویه)، کشاورزی (گندم دیم، گندم آبی، یونجه) و جنگل (قرق و تخریب شده) اقدام به نمونه برداری منظم و به تعداد ۵۰ نمونه در هر منطقه شد. نتایج به دست آمده از تجریه و تحلیل های آماری تک متغیره و چند متغیره نشان داد که کلیه عوامل نواحی جغرافیایی، نوع کاربری و مدیریت اراضی به طور معنی داری بر تغییر پذیری مکانی شاخص های مورد مطالعه کیفیت خاک شامل فعالیت آنزیم فسفاتاز، تنفس میکروبی، مواد آلی و ازت کل خاک در عرصه های مختلف کشاورزی، مراتع و جنگل تاثیر گذاشته اند. از سوی دیگر، نتایج حاصل از روش تجزیه به توابع تفکیک کارایی شاخص های مورد مطالعه کیفیت خاک در شناسایی اکوسیستم های پایدار و مدیریت های بهینه به ویژه در مناطق کشاورزی و جنگل را نشان می دهد.

کلیدواژه ها:

Phosphatase ، Total nitrogen ، Discriminant analysis ، Soil spatial variability ، Microbial respiration ، Organic matter. ، آنزیم فسفاتاز ، ازت کل ، تجزیه به توایع تفکیک ، تغییرات مکانی خاک ، تنفس میکروبی ، مواد آلی