تاثیر محدودیت آب بر عملکرد سه رقم نخود

به منظور بررسی تاثیر رژیم های مختلف آبیاری بر برخی از شاخص های زراعی و فیزیولوژیک، سه رقم نخود (جم، ۳۰۱ و پیروز)، آزمایشی در سال ۱۳۷۷ در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز انجام شد. آزمایش به صورت اسپلیت پلات با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد که در آن رژیم های آبیاری، شامل آبیاری کامل و آبیاری محدود (یک نوبت آبیاری در یکی از مراحل فنولوژیک شاخه دهی ، گل دهی یا تشکیل نیام) در کرت های اصلی و ارقام نخود در کرت های فرعی گنجانده شدند. در شرایط آبیاری محدود بین رژیم های آبیاری، اختلاف معنی داری از نظر درصد پوشش سبز و تعداد نیام در بوته وجود نداشت، در صورتی که سرعت، طول دوره پر شدن دانه، وزن و عملکرد دانه در شرایط آبیاری در مرحله تشکیل نیام به طور معنی داری بیشتر از رژیم های آبیاری در مرحله شاخه دهی یا گل دهی بود. میانگین کلیه صفات، به استثنای تعداد دانه در نیام در شرایط آبیاری کامل به طور معنی داری بیشتر از آبیاری های محدود بود. سرعت پر شدن، حداکثر وزن و عملکرد دانه در شرایط آبیاری در مرحله گل دهی به طور معنی داری بیشتر از شرایط آبیاری در مرحله شاخه دهی بود ولی از نظر سایر صفات در بین این دو رژیم آبیاری، اختلاف معنی داری دیده نشد. اگرچه درصد پوشش سبز و تعداد دانه در نیام در رقم ۳۰۱ بیشتر از رقم جم بود ولی در سایر موارد واکنش این دو رقم به محدودیت آب، تقریبا مشابه بود. کلیه صفات به استثنای تعداد نیام در بوته در رقم پیروز به طور معنی داری کمتر از ارقام جم و ۳۰۱ بود. درصد پوشش سبز، بالاترین هم بستگی را با عملکرد دانه نشان داد. این بررسی مشخص کرد که در بین مراحل فنولوژیک گیاه نخود، مرحله تشکیل و پرشدن دانه ها حساس ترین مرحله به کمبود آب است و در شرایط محدودیت آب، با انجام آبیاری در این مرحله می توان عملکرد نخود را به طور قابل توجهی افزایش داد.

کلیدواژه ها:

Chickpea ، Green cover percentage ، Rate and duration of grain filling ، Yield ، Yield components. ، نخود ، درصد پوشش سبز ، سرعت و طول دوره پرشدن دانه ، عملکرد ، اجزای عملکرد دانه