سید حمید متین خواه

فنولوژی (ظهورشناسی)، زمان وقوع و توالی پدیده هایی را که به صورت ادواری در زندگی موجود زنده رخ می دهد، بررسی می کند . نحوه بروز این پدیده ها باعث ایجاد الگوهای رفتاری ظهورشناسی می شود. علی رغم اهمیت ظهورشناسی و کاربردهای گسترده دانستن موسم ظهور پدیده ها (فنوفاز) تاکنون مطالعات محدودی در زمینه ظهورشناسی گونه های چوبی در ایران صورت گرفته است. پژوهش حاضر به منظور شناخت و تعیین موسم ظهور پدیده ها و توالی آنها، بررسی الگوهای رفتاری ظهورشناسی و الگوهای ظهور شناختی روی ۳۵ گونه چوبی مثمر و غیر مثمر واقع در شمال شرقی شهر اصفهان طی سال های ۸۱-۸۳ انجام گردیده است. مشاهدات مربوط به تغییرات برگ، گل، میوه، جوانه، پوست و تغییرات رنگی هرگونه در دوره های هفتگی یا یک هفته در میان ثبت گردید. تجزیه و تحلیل نمودارهای حاصل از جداول مشاهدات ظهورشناختی نشان می دهد که با توجه به شرایط اقلیمی و محیطی عرصه مطالعاتی برای هر یک از پدیده های اوج گل دهی و ظهور سه مولفه گل، برگ و میوه دو نوع الگوی رفتاری مشاهده می شود. هم چنین سه نوع الگوی رفتاری دوام میوه و خزان برگ و الگوهای ظهورشناسی چهار نوع در گل و سه نوع در برگ و نیز سه نوع توالی وقایع ادواری به طور مقایسه ای قابل تشخیص است. تقویم های گل دهی و خزان نیز تدوین گردید.

Phenology, Phenophases, Wooden species, Behavior patterns, Phenological patterns, Phenophases successions., فنولوژی (ظهورشناسی)، موسم ظهور، گونه چوبی، الگوی رفتاری، الگوی ظهورشناسی، توالی وقایع ادواری