نوازاله صاحبانی
احمد خیری
حشمت اله رحیمیان
عباس شریفی تهرانی

تاثیر باکتری ( Rathayibacter tritici ) بر تحرک و کارایی نماتد ( Anguina tritici ) در انتقال باکتری عامل خوشه صمغی گندم طی چندین آزمایش گلخانه ای و آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. در این آزمایش ها مشخص شد قرار گرفتن لاروهای سن دو این نماتد در معرض غلظت های زیاد باکتری (بیش از ۱۰۴ CFU ) یا مدت زمان طولانی تماس نماتد - باکتری(بیش از یک ساعت) منجر به کاهش تحرک نماتد و کاهش کارایی آن به عنوان ناقل باکتری می گردد. میزان تحرک نماتد در غلظت های کمتر از ۱۰۲ CFU و مدت زمان تماس کمتر از نیم ساعت با شاهد (نماتد تیمار شده با آب مقطر استریل) اختلاف معنی دار نداشت. در این ارزیابی هم چنین نشان داده شد که حرکت نماتد به سمت کلنی باکتری کاملا تصادفی بوده و هیچ گونه جهت گیری، جلب یا گریز نسبت به آن مشاهده نشد. با توجه به این که نماتد ناقل اختصاصی باکتری می باشد و وجود آن برای انتقال باکتری به خوشه (محل آلودگی) ضروری است، این احتمال وجود دارد که باکتری بتواند نماتد را نیز پارازیته نماید. یا به عبارت دیگر نماتد خود از میزبان های جانوری این باکتری باشد، که در مسیر تکاملی و ارتباط متقابل نماتد - باکتری و باکتری - گیاه و مناسب تر بودن میزبان گیاهی، بیماری زایی آن روی گیاه تشدید شده است.

Wheat ear-rot disease, wheat gall nematode, Nematode movement, Vector., بیماری خوشه صمغی گندم، نماتد گالزای بذر گندم،تحرک نماتد، ناقل