سمیرا اخوان
سید فرهاد موسوی
بهروز مصطفی زاده فرد
علی قدمی فیروزآبادی

به منظور بررسی روش های آبیاری تیپ و شیاری از لحاظ عملکرد و کارایی مصرف آب در زراعت سیب زمینی، آزمایشی در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان (ایستگاه اکباتان) در سال ۱۳۸۳ انجام شد. این تحقیق به صورت کرت های خرده شده در قالب بلوک های کامل تصادفی با فاکتور اصلی مقادیر مختلف آب آبیاری در سه سطح (۷۵، ۱۰۰ و ۱۲۵ درصد تبخیر تجمعی از تشت تبخیر کلاس A) و فاکتور فرعی روش آبیاری در چهار تیمار (شامل نوارهای تیپ وسط پشته روی سطح خاک، نوارهای تیپ وسط پشته در عمق ۵ سانتی متری، نوارهای تیپ کناره های پشته روی سطح خاک و آبیاری شیاری) در سه تکرار انجام گردید. نتایج نشان داد که با افزایش آب مصرفی، عملکرد محصول افزایش می یابد. بدون در نظر گرفتن روش آبیاری، در بین سطوح فاکتور اصلی، حداکثر عملکرد سیب زمینی (۵۱/۳۲ تن در هکتار) مربوط به تیمار آبیاری ۱۲۵% و حداقل عملکرد (۳۳/۱۹ تن در هکتار) مربوطه به تیمار آبیاری ۷۵% بود. در میان تیمارهای مختلف فاکتور فرعی، کمترین عملکرد (۳۵/۲۱ تن در هکتار) مربوط به روش آبیاری شیاری و بیشترین عملکرد (۹۱/۲۸ تن در هکتار) مربوط به روش آبیاری تیپ، تیمار نوار تیپ در عمق ۵ سانتی متری از سطح زمین و وسط پشته می باشد. بیشترین کارایی مصرف آب (۶۸/۴ کیلوگرم بر متر مکعب) مربوط به روش آبیاری تیپ، تیمار نوار تیپ در عمق ۵ سانتی متری از سطح زمین و وسط پشته و کمترین کارایی مصرف آب (۳۲/۳ کیلوگرم بر متر مکعب) مربوط به آبیاری شیاری بود. اختلاف کارایی مصرف آب بین تیمارهای آب آبیاری ۷۵ و ۱۰۰ درصد معنی دار نبود و بیشترین کارایی مصرف آب (۴۹/۴ کیلوگرم بر متر مکعب) در تیمار آبیاری ۱۲۵ درصد به دست آمد. هم چنین از نظر اقتصادی، سطح آبیاری ۱۲۵ درصد نسبت به سایر سطوح مورد استفاده مقرون به صرفه تر می باشد.

Tape irrigation, Furrow irrigation, Water use efficiency, Application efficiency., آبیاری تیپ، آبیاری شیاری، کارایی مصرف آب، راندمان کاربرد