مقایسه صفات مورفولوژیک و عملکرد هیبریدهای پربرگ و تجارتی ذرت دانه ای در منطقه تهران

به منظور مطالعه صفات مورفولوژیک و عملکرد هیبریدهای پربرگ ذرت و مقایسه آنها با هیبریدهای تجارتی آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس در سال زراعی ۸۴-۸۵ با سه تکرار و به صورت بلوک های کامل تصادفی انجام شد. پس از انجام آزمایش های مربوط به سازگاری و شناسایی اینبردلاین های پربرگ وارداتی و لاین های تجارتی موجود در کشور، بهترین اینبردلاین ها انتخاب گردیدند و هیبریدها )سینگل کراس ها) از تلاقی اینبردهای واراداتی انتخابی و هم چنین از تلاقی اینبردهای وارداتی با اینبردهای تجارتی ایرانی به دست آمدند و مورد مقایسه و بررسی قرار گرفتند. بین تعداد برگ های بالا و پایین بلال، عملکرد بیولوژیک، طول بلال، ارتفاع گیاه و فاصله بین تاسل و بلال، طول میانگره، ارتفاع بلال، سطح برگ های بالا و پایین بلال در سینگل‎کراس ها تفاوت معنی‎داری در سطح ۱% وجود داشت. هیبرید لیفی a۴×b۷ بالاترین و هیبریدهای تجارتی پایین‎ترین تعداد برگ های بالای بلال را دارا بودند. بیشتر هیبریدهای دارای ژن پربرگ (Lfy۱) تعداد برگ های بالا و پایین بلال بیشتری نسبت به هیبریدهای تجارتی داشتند. تعدادی از سینگل‎کراس های پربرگ عملکردی مشابه هیبریدهای تجارتی داشتند و تعدادی نیز عملکرد بالاتری تولید نمودند. افزایش قابل ملاحظه پتانسیل عملکرد در ذرت پربرگ به آسانی قابل توجیه است زیرا که ژن پربرگی به راحتی تولید سطح برگ را در ذرت تقریبا به دو برابر افزایش می دهد. به علت افزایش تعداد برگ ها در سینگل کراس های پربرگ و افزایش نیافتن ارتفاع گیاه به ازای افزایش هر برگ فاصله میانگره ها در این هیبرید نسبت به هیبریدهای تجارتی کاهش یافت. سینگل کراس پربرگ a۴×b۲ و هیبرید تجارتی SC۱۰۸ به ترتیب بیشترین (t/ha ۲۲/۱۰) و کمترین (t/ha ۳۷/۶) عملکرد دانه را تولید نمودند. به طور کلی می‎توان نتیجه گرفت که سینگل کراس های لیفی a۴×b۷ و a۴×b۲ هر دو از نظر تولید ماده خشک بهتر از سایر سینگل کراس ها بوده و سینگل کراس پربرگ a۴×b۲ ماکزیمم عملکرد دانه را داشت.

کلیدواژه ها:

Zea mays ، Leafy inbred ، Commercial hybrid ، Morphological traits. ، ذرت ، هیبرید پربرگ ، هیبرید تجارتی ، صفات مورفولوژیک