رضا خلیلی - استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه خوارزمی تهران
مهناز ظهیری نژاد - عضو هیئت علمی مرکز مطالعات خاورمیانه، آکادمی علوم لهستان
مرضیه عسگری - کارشناس ارشد علوم سیاسی از دانشگاه خوارزمی تهران

جهتگیری سیاست خارجی ایران در نتیجه شرایط متفاوت قبل و پس از انقلاب اسلامی ۱۳۵۷ متفاوت بوده و این تفاوت به صورت خاص خود را در سیاست منطقهای ایران در خاورمیانه نشان داده است. در واقع تفاوت در ایدئولوژی نظام سیاسی و تحولات ژئوپلیتیک و درک متفاوت از قدرت ملی باعث شده حکومت پهلوی و جمهوری اسلامی در ایران قبل و پس از انقلاب اسلامی دو جهتگیری متفاوت را در سیاست منطقهای کشور در پیش بگیرند. با وجود اینکه پژوهش‎های بسیاری در مورد سیاست منطقهای ایران در این دو مقطع وجود دارد و حتی مقایسه این دو مقطع هم به صورت آشکار یا ضمنی مورد توجه برخی اندیشمندان بوده است، اما اغلب این پژوهش‎ها فاقد یک چارچوب نظری یا تحلیلی مشخص و منسجم بودهاند. بر این اساس هدف این مقاله ارایه چارچوبی نظری برای فراهم کردن امکان مقایسه سیاست منطقه‎ای ایران در این دو مقطع است. بررسی خود را با دستهبندی و نقد دیدگاه‎ها و نظریات موجود درباره سیاست منطقهای ایران در این دو مقطع آغاز کرده و سپس میکوشیم چارچوبی نظری برای مقایسه سیاست منطقهای ایران در دوران قبل و پس از انقلاب اسلامی ارایه کنیم.

سیاست منطقهای، سیاست مقایسه‎ای، ایران، حکومت پهلوی، انقلاب اسلامی.