بررسی اثر جنگل زدایی بر روی ذخیره کربن آلی خاک

جنگل زدایی باعث تنزل کیفیت خاک از طریق کاهش ماده آلی، تنفس میکروبی، پایداری خاکدانه ها، هدایت هیدرولیکی و افزایش جرم مخصوص ظاهری می گردد. کربن آلی خاک یکی از خصوصیات بسیار مهم خاک میباشد که که تاثیر زیادی بر روی خصوصیات خاک دارد که بررسی تغییرات آن، جهت مدیریت زراعی و جلوگیری از تخریب اراضی حائز اهمیت میباشد. منطقه مریوان در استان کردستان جزو مناطق جنگلی زاگرس میباشد که با توجه به افزایش جمعیت در چند دهه اخیر و متعاقبا افزایش نیاز به غذا مورد تهدید قرار گرفته و متاسفانه بخشهای از آن تحت کشت زراعت رفته است. هدف از این پژوهش یررسی تغییرات کاربری اراضی بر روی میزان ذخیره کربن آلی خاک در منطقه مریوان استان کردستان به وسعت ۲۰۰۰۰ هکتار میباشد. بدین منظور، تعداد ۱۳۷ نمونه خاک در سه کاربری جنگل، تالاب و زراعت از عمق ۳۰-۰ سانتیمتری خاکهای منطقه مریوان استان کردستان برداشت شده و خصوصیت کربن آلی خاک و جرم مخصوص ظاهری اندازهگیری شد و سپس با استفاده از روش کریجینگ معمولی نقشه ذخیره کربن آلی تهیه شد.. نتایج نشان داد که میزان ذخیره کربن آلی خاک در کاربری زراعت کمتر از تالاب و جنگل میباشد اگرچه از لحاظ آماری دارای اختلاف معنی داری نیستند. دلیل این عدم معنی داری احتمالا میتواند به سه دلیل باشد: -۱ قرار گرفتن جنگلها در اراضی شیبدار - ۲ قرار گرفتن قسمت عمده اراضی زراعی در مناطق کم شیب ۳- تحت کشت رفتن بخشی از تالاب منظقه )در سالهای اخیر به دلیل بارندگی های کم تالاب عقب نشینی کرده است و تحت کشت رفته(-آبی۴ بودن اغلب کشتهای زراعی منطقه هم میتواند مزید بر علت باشد که منجربه زیاد شدن کربن آلی خاک در اراضی زراعی شده است. پیشنهاد می شود که در منطقه مورد مطالعه در مناطق شیبدار بافیزیوگرافی کوه و تپه از عملیات زراعی جلوگیری شده و این مناطق دوباره از طریق جنگلکاری احیا گردند.

کلیدواژه ها:

زراعت ، تالاب ، جنگل ، مریوان