مهدی بی نیاز - عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان
سنا عبدالهی - دانشجوی کارشناسی مرتع و آبخیزداری
صفیه حمیرانی - دانشجوی کارشناسی مرتع و آبخیزداری
الهام همتی گل سفیدی - دانشجوی کارشناسی ارشد اکوتوریسم

امروزه با توجه به افزایش روز افزون جمعیت، کمبود مواد غذایی و پروتئین حیوانی، حبوبات با دارا بودن %۱۷ -۳۵ پروتئین از نظر تامین غذای روزمره پس از گندم و برنج از عمدهترین محصولات زراعی بشمار میروند. بعلاوه بدلیل توانایی تثبیت ازت و تقویت حاصلخیزی خاک، از جایگاه ویژهای درتناوب زراعیخصوصا با غلات برخوردارند. یکی از مهمترین انواع حبوبات، لوبیاچیتی است که در رژیم غذایی ایرانیان اهمیت خاصی دارد. بررسی اولیه مطالعات نشان میدهد، تاریخ کشت این گیاه بسیار مهم است و باید به گونهای تنظیم شود که دمای خاک در زمان کاشت از ۱۸ درجه سانتیگراد کمتر نبوده و مرحله حساس رشد آن یعنی گلدهی با گرما و خشکی مواجه نشود. همچنین زمان رسیدن محصول با سرمای پاییزه برخورد نکند. بهترین تاریخ کاشت ۱۵ اردیبهشت تا ۵ خرداد است اما در صورت فراهم بودن امکانات آبیاری کشت آن تا اواسط تیر ماه نیز امکان پذیر است. لوبیا در اراضی سبک و غنی از موادآلی و خاکهای شنی رسی و رسی شنی عملکرد بیشتری دارد. بر این اساس، این پژوهش سعی بر این دارد به بررسی شرایط محیطی مورد نیاز رشد زارعی لوبیا چیتی بپردازد. در این پژوهش، از بین عوامل محیطی مختلف اثر سه عامل مهمتر و حساستر در قالب تیمار نور ( نورمستقیم، متوسط و بدون نور )، خاک ( -۱ خاک رسی -۲ مخلوطی از خاک شنی،کود پوسیده دامی ) و آبیاری (هر۶ ساعت،. هر۱۲ ساعت و هر۲۴ ساعت) بر جوانهزنی و رشد بذر زراعی لوبیا چیتی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان داد که جوانهزنی بذر گونه مورد بررسی در تیمار خاک رسی با آبیاری ۶ ساعت و ۲۴ ساعت، دارای بیشترین درصد رشد و جوانهزنی ( ۱۰۰درصد) و تیمار خاک شنی با کود دامی پوسیده با نور متوسط هر ۱۲ساعت آبیاری دارای کمترین درصد جوانهزنی ( بدون جوانه زنی ) بوده است به گونهای که میتوان گفت جوانهزنی بذر گونه در تیمارهای مورد بررسی بسیار متفاوت بوده است و این موضوع نشاندهنده حساس بودن لوبیا به تغییر شرایط آب و خاک میباشد و عملکرد آن حتی در دوره های کوتاه مدت تنش صدمه می بیند.

لوبیاچیتی، خاک، نور، آبیاری، تنش، جوانه زنی