زهره خسروانی شیری - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
محمدحسین محمودی قرایی - دانشیار، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
سیداحمد مظاهری - استاد، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران

در این مطالعه بررسی کیفیت منابع آب زیرزمینی دشت فاروج (غرب تا جنوب غرب قوچان) برای مصارف کشاورزی مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور ۱۰ نمونه از آبهای زیرزمینی منطقه شامل قنات، چشمه و چاه برداشت شد. پارامترهای دما (pH) ,(T) و هدایت الکتریکی (EC) هنگام نمونه برداری و در محل اندازه گیری شد. آنالیز آنیون ها (HCO-۳, SO۲-۴, Cl-) وکاتیون های اصلی (Ca۲+, Na+, Mg۲+, K+)در آزمایشگاه شیمی تجزیه دانشگاه فردوسی مشهد اندازه گیری شد. ترکیب شیمیایی نمونه های آب براساس نمودار پایپر (Piper) تیپCa- HCO۳، Na -HCO۳ و Na-SO۴ بوده است. پارامترهای کشاورزی مورد بررسی عبارت از نسبت جذب سدیم (SAR )، درصد سدیم ( % Na) و کربنات سدیم باقیمانده (RSC) بوند. بر اساس EC و SAR نمونه های آب در رده C۲-S۱ ,C۳-S۲, C۳ -S۱ قرار دارند. از نظر درصد سدیم (%Na) پنجاه درصد نمونه ها قابل قبول ، سی درصد مشکوک و بیست درصد خوب بودند. این مطالعه همچنین نشان داد که کیفیت آبها از ارتفاعات به سمت دشت کاهش یافته است. با توجه به این رده بندیها، استفاده از منابع آب زیرزمینی جهت مصارف کشاورزی باعث شوری خاک شده و بنابراین باید تمهیداتی در این رابطه بعمل آید.

هیدروژئوشیمی، منابع آب، کشاورزی، آشامیدن، فاروج