مائده صادقی گل افشانی - کارشناس ارشدپرستاری سالمندان، بیمارستان رازی، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، قائمشهر، ایران

مقدمه: محققان نشان داده اند که برنامه های آموزشی خودمدیریتی و اصلاح رفتارها می تواند باعث افزایش آگاهی، مهارت و ارتقاء خودکارآمدی و سبک زندگی در بیماران دیابتی گردد. از میان مدل ها و برنامه های خودمدیریتی مدل برنامه آموزشی خودمدیرتی ۵Aبه عنوان مدل مشاوره ای و تغییر رفتار معروف است که رویکردی مبتنی بر شواهد دارد که بر اصلاح رفتار و تامین سلامتی تاکید دارد. لذا این مطالعه مروری باهدف بررسی اثربخشی مدل ۵Aبر درمان بیماران انجام گرفت.روش کار: این مطالعه سیستماتیک براساس روش PICOمطالعه عناوین مرتبط با کلید واژه های خود مراقبتی، خودمدیریتی، کلمه ۵Aاز پایگاه های معتبر لاتین و فارسی انجام شد که از بین مقالات بررسی شده ۱۶مقاله مرتبط با این الگو به صورت کامل مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: این مدل موجب افزایش خودکارامدی بیماران مزمن، کنترل قندخون بیماران دیابتی ، پیشگیری از بیماری های قلبی و افزایش کیفیت زندگی در بیماران و همچنین موجب افزایش خودمراقبتی و خودکارامدی در سالمندان می گردد. این مدل با افزایش اگاهی وجلب مشارکت آنها اثربخشی درمانی را افزایش می دهد. نتیجه گیری : در این مدل بیمار نقش اصلی مراقبت از خود را دارد. تمامی فعالیت های مراقبتی و درمانی بر بیمار تمرکز دارد. هدف از اجرای این مدل دستیابی بیمار به حداکثر استقلال و ایجاد خود تصیم گیری و افزایش خودکارامدی و کیفیت زندگی سالمندان دیابتی می باشد. اجرای این مدل برپایه بررسی، تشخیص، برنامه ریزی، شناسایی موانع و پیگیری های لازم جهت اجرایی شدن برنامه مراقبتی می باشد. لذا با توجه به نقش فعال بیمار در اجرای این مدل مراقبتی و با توجه به کم هزینه بودن این روش مراقبتی پیشنهاد می گردد پرستاران بالین از این مدل مراقبتی در سطح بالین به صورت گسترده و کلان استفاده نمایند تا به کمک خود بیماران شاهد افزایش خودکارامدی و کیفیت زندگی بیماران باشیم.

مدل خودمدیریتی، ۵A، بیماران مزمن