ارزیابی برهمکنش ژنوتیپ در محیط و پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ های منتخب برنج (.Oryza sativa L) هوازی در شمال ایران
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: فصلنامه علوم زراعی ایران، دوره: 22، شماره: 4
- کد COI اختصاصی: JR_AGRO-22-4_002
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 256
نویسندگان
Associate Prof., Rice Research Institute of Iran, Mazandaran Branch, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Amol, Iran
Researcher, Golestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Gorgan, Iran
Assistant Prof., Rice Research Institute of Iran, Mazandaran Branch, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Amol, Iran
Researcher, Rice Research Institute of Iran, Mazandaran Branch, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Amol, Iran
چکیده
دسترسی به آب کافی عامل محدود کننده عملکرد برنج و پایداری آن در شرایط فعلی کشور محسوب می شود. در برنامه تغییر الگوی کشت از شیوه غرقابی به هوازی (در بستر خشک و خاک غیراشباع)، شش ژنوتیپ برنج هوازی همراه با دو رقم شاهد طارم محلی و ندا، جهت ارزیابی پایداری عملکرد دانه در شرایط هوازی در قالب طرح آزمایشی بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار طی سه سال (۱۳۹۲ تا ۱۳۹۴) در استان های مازندران و گلستان مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس ساده هر آزمایش نشان داد که بین ژنوتیپ های برنج برای کلیه صفات از جمله عملکرد دانه تفاوت معنی داری وجود داشت. بر اساس نتایج تجزیه واریانس مرکب، برهمکنش سال در مکان و سال در مکان در ژنوتیپ بر عملکرد دانه ژنوتیپ های برنج معنی دار بود. تجزیه پایداری با روش های چندمتغیره AMMI وGGE بای پلات نشان داد که رقم هوازی Vandana با میانگین عملکرد دانه ۲۷۶۰ کیلوگرم در هکتار، در کلیه محیط ها پایداری بالاتر و نوسان عملکرد کمتری نسبت به سایر ژنوتیپ ها داشت. از ویژگی های بارز این رقم، زودرسی (روز تا ۵۰ درصد گلدهی حدود ۹۷ روز) و ارتفاع بوته کوتاه (۸/۹۸ سانتی متر) بود. دو ژنوتیپ IR۷۸۹۰۸-۱۹۳-B-۳-B وIR۸۰۵۰۸-B-۱۹۴-۳-B نیز به ترتیب با عملکرد ۲۲۷۰ و ۲۲۹۲ کیلوگرم در هکتار، در اغلب محیط ها دارای پایداری مطلوبی بوده و از لحاظ عملکرد دانه در رتبه دوم قرار گرفتند. بر اساس نتایج بدست آمده، می توان از این سه ژنوتیپ به ترتیب به عنوان ژنوتیپ های برتر جهت استفاده در برنامه اصلاحی و یا کشت در شرایط هوازی در استان های مازندران و گلستان، به ویژه در سال های کم آب و خشکسالی، استفاده کرد.کلیدواژه ها
Aerobic production system, AMMI analysis, Biplot analysis, Grain yield stability and Rice., برنج, تجزیه AMMI, تجزیه بای پلات, پایداری عملکرد و شیوه کشت هوازیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.