محمد مشهدی نوش آبادی

قاضی اسد قهپایی عارف شاعر سده دهم هجری است. از سرگذشت وی اطلاع چندانی در دست نیست. اصل وی از قهپایه ساوه است، گرچه در کاشان زندگی می کرده و به سال ۱۰۴۸ بدان جا مدفون است. مرکز تعلیمی وی مجموعه ای شامل ساختمان ها و باغچه ای بزرگ بوده که در نیم قرن پیش تخریب و فقط بقعه مدفن بر جای مانده است. وی از مشایخ تصوف است که نسبتش از طریق علی سدیری به محمد نوربخش و دیگر مشایخ نوربخشیه و کبرویه می رسد. محمد محقق اردبیلی صاحب آثار متعدد در تصوف و مدفون در بیدگل و همچنین علی معلم که گویا خانقاهی نیز در بیدهند قم تاسیس می کند، مهم ترین شاگردانش هستند. دیوان شعری نیز از قاضی اسد بر جای مانده که تا حدود زیادی افکارش در آن بازتاب یافته است. وی عارف پرشور و عاشق رندی است که شیوه قلندری و شاهدپرستی در منش و بینشش پیداست و گاهی دعاوی کرامت مآبانه دارد، اما شاه بیت سخنش تشیع، ائمه شیعه و به ویژه امام علی(ع) است. حوادث اجتماعی روزگار از جمله تهاجم سلاطین عثمانی به ایران و دفاع دلاورانه مردم در مقابل متجاوزان در شعرش بازتاب گسترده دارد.

قاضی اسد, امام علی(ع) و تشیع, تصوف صفویه کاشان, عشق و رندی