مجید مرادی - دانشجوی دکتری فلسفه دانشگاه تهران
سید حمید طالب زاده - دانشیار گروه فلسفه دانشگاه تهران

در این نوشتار خواهم کوشید تا کلیت یک دیدگاه درباره "مفهوم نوعی مطلق برابرایستا" در نقد عقل محض را پیش گذارم. در این راستا، به مفصل بندی مقاله ای با عنوان علی الاطلاقیت منطق استعلایی به نزد کانت مشخصا از این جهت خواهم پرداخت که مقاله پیش گفته این دیدگاه را به نحوی متکافو و پی گیرانه طرح کرده است؛ در ضمن این مفصل بندی، ملاحظه ای را نیز درباره این کلیت به میان خواهم آورد. تعین اصلی کلیت این دیدگاه عبارت است از تمرکز بر تعیین جایگاه «منطق استعلایی» به عنوان (۱) نوعی منطق ضرورتا «غیرصوری» که بااین همه، (۲) هم چنان «کلی» یا هم چنان علی الاطلاق است. این گونه، «منطق استعلایی» می تواند به مثابه نوعی «هستی شناسی کلی» استعلایی به میان بیاید که موضوع اش عبارت است از «"مفهوم مطلق برابرایستا"». مهم این که بر اساس این دیدگاه «منطق استعلایی» برای احراز این دو شرط باید از هرگونه نسبت ذاتی با مرتبه "حسیات استعلایی" و "مطلق شهود" تجرید شود. راهنمای این تجرید این قاعده است که «منطق استعلایی در معنای دقیق کلمه» فقط می تواند در مرتبه "مطلق عقل" احراز شود و هرگونه رجوع به مرتبه نقد "مطلق عقل" پیشاپیش «منطق استعلایی» را از کار می اندازد. خواهم کوشید تا ذیل یک ملاحظه از این بحث کنم که این دیدگاه، با حذف مرتبه "نقد عقل محض" از «منطق استعلایی»، تاچه اندازه به "ایده نوعی منطق استعلایی" پای بند می ماند.

منطق استعلایی, علی الاطلاقیت, هستی شناسی, نقد عقل محض