پژمان رودگرمی - استادیار پژوهش، موسسه تحقیقات جنگل ها ومراتع کشور
حمیدرضا عباسی - مربی پژوهش، موسسه تحقیقات جنگل ها ومراتع کشور

تپه­ های ماسه ­ای ابردژ در جنوب شرقی استان تهران برای شناسایی شکل ناهمواری ها و ویژگی های فیزیکی، شیمیایی و کانی شناسی بررسی شد. با استفاده از تصاویر ماهواره­ای، عکس هوائی و بازدیدهای میدانی، مرز تپه­های ماسه­ای بارزسازی و سپس اشکال مختلف ناهمواری­های ماسه­ای مشخص شد. در ادامه خصوصیات فیزیکی و شیمیایی چون pH،EC ، درصد گچ و آهک و بافت مورد بررسی قرار گرفت. خصوصیات مرفوسکپی دانه­های ماسه از قبیل شکل، وضعیت سطحی و زوایای دانه­ها با استفاده از میکروسکوپ نوری تعیین گردید. برای شناسایی کانی­های ریگزار ابردژ از دو روشXRD  و میکروسکوپی با نور پلاریزه استفاده شد. تپه­های ماسه­ای ابردژ عمدتا از انواع تپه­های عرضی و به تعداد کمتر از نبکا با مساحت حدود ۷۰۰ هکتار می­باشد. باد جهت شرقی ماسه آور است و سایر بادها روی شکل دهی تپه­ها موثر می­باشد. بر اساس نتایج مطالعه فیزیکی– شیمیائی محدودیتی برای رویش گیاهی در تپه­های ابردژ وجود ندارد و مقدار هدایت الکتریکی خاک بین ۷۲/۱ تا ۸۸/۱دسی­زیمنس بر متر برآورد شد. از نظر مرفوسکپی دانه­های ماسه تپه­های ابردژ زاویه­دار می­باشند که می­تواند بیانگر نزدیکی منشاء تپه­های ماسه­ای باشد. همچنین دانه­های ماسه عمدتا درخشان و هاله مانند هستند که نشان دهنده منشاء رودخانه­ای آنها است. میانگین قطر ماسه­ها درحدود ۲۰۰ میکرون است و در حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد ذرات قطری بیش از ۲۵۰ میکرون دارند که نشان دهنده محلی بودن و نزدیکی منشاء ریگ ابردژ است.

تپه ماسه ای, ریخت شناسی خصوصیات شیمیائی- فیزیکی, کانی شناسی, ابردژ