پویایی جریان گازهای خاک در ارتباط با ریزتوپوگرافی چاله و کپه در یک جنگل پهن برگ

هدف تحقیق حاضر، بررسی پویایی جریان­های دی اکسید کربن، متان و نیتروز اکسید در ارتباط با تغییرپذیری برخی مشخصه­های خاک در سنین مختلف چاله و کپه، ریزتوپوگرافی حادث شده از ریشه­کن شدن درختان، می­باشد. به این منظور، قطعه شاهد سری لالیس واقع در استان مازندران پیمایش شده و تعداد ۲۴ درخت ریشه­کن شده از گونه­ راش شناسایی شد. سن چاله و کپه معادل سن خشکه­دار در نظر گرفته شد و بر همین اساس، ۶، ۷، ۵ و ۶ خشکه­دار به ترتیب به چاله و کپه­های جوان، میانسال، بالغ و کهنسال اختصاص داشته است. نمونه­های خاک از سه موقعیت بالای کپه، ته چاله و زیر تاج پوشش بسته و از عمق ۱۵ - ۰ سانتی­متری گرفته شد. برخی مشخصه­های فیزیکوشیمیایی و بیولوژی خاک (بافت، محتوی رطوبت، کربن آلی، نیتروژن کل، تعداد و زیتوده کرم­های خاکی) در محیط آزمایشگاه اندازه­گیری شد. نتایج حاکی از آنست که چاله­ها (۵۵/۰ میلی­گرم دی اکسیدکربن ، ۱۰/۰ میلی­گرم نیتروز اکسید و ۳۲/۰- میلی­گرم متان در متر مربع در روز) در مقایسه با کپه­ها (۱۹/۰ میلی­گرم دی اکسیدکربن ، ۰۳/۰ - میلی­گرم نیتروز اکسید و ۵۲/۰- میلی­گرم متان در متر مربع در روز) مقادیر بیشتری از گازهای دی اکسید کربن و نیتروز اکسید را تولید کرده و همچنین مقادیر کمتری از گاز متان را جذب می­کنند. با گذشت زمان، قابلیت تولید دی اکسید کربن و نیتروز اکسید و همچنین جذب گاز متان توسط چاله و کپه­ها افزایش می­یابد. نتایج این بررسی می­تواند در ارزیابی و مدیریت بوم نظام­های جنگلی باد افتاده مورد توجه قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

درختان ریشه کن شده ، راش ، دی اکسید کربن ، متان ، نیتروز اکسید