بررسی نسبی اثرات لجن فاضلاب شهری بر غلظت فلزات سنگین و برخی ویژگی های مورفولوژیک کاهو

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: نشریه پژوهش های خاک، دوره: 31، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_AREO-31-2_010
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 174
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

نسترن سهرابی

دانشجوی کارشناسی ارشد فیزیک و حفاظت خاک دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه لرستان

افسانه عالی نژادیان بیدآبادی

استادیار گروه علوم و مهندسی خاک دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه لرستان

محمد فیضیان

استادیار گروه علوم و مهندسی خاک دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه لرستان

عباس ملکی

استادیار گروه مهندسی آب دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه لرستان

چکیده

استفادهازلجنفاضلاببه عنوانیککودارزان قیمتوغنیازعناصرغذاییدرمناطقیازایرانرواجیافتهاست.اماکاربردلجن فاضلابدرمقادیرزیادمی تواند انباشتهشدنفلزاتسنگیندرگیاه رابهدنبالداشته باشد.هدف از این تحقیق بررسی اثر لجن فاضلاب شهری بر غلظت فلزات سنگین و برخی ویژگی های مورفولوژیک گیاه کاهو بود. این پژوهش در گلخانه ی تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان با پنج سطح لجن فاضلاب شامل تیمار شاهد (بدون لجن)، ۲۵، ۵۰، ۷۵ و ۱۰۰ تن در هکتار، در چهار تکرار و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی اجرا گردید. نتایج تجزیه گیاه نشان داد که کاربرد لجن باعث افزایش معنی دار غلظت فلزات آهن، مس، کادمیم و سرب در اندام هوایی، ریشه و مغز ساقه کاهو گردید. بیشترین غلظت آهن (به میزان ۱۶/۶ میلی گرم در کیلوگرم) در تیمار ۱۰۰ تن در هکتار در اندام هوایی، بیشترین غلظت مس و سرب (به ترتیب به میزان ۴۹/۱ و ۲۰/۱ میلی گرم در کیلوگرم) در تیمار ۱۰۰ تن در هکتار در ریشه کاهو و بیشترین غلظت کادمیم (به میزان ۴۳/۰میلی گرم در کیلوگرم) در تیمار ۱۰۰ تن در هکتار مغز ساقه کاهو مشاهده گردید. همچنین نتایج نشان داد که کاربرد لجن فاضلاب باعث افزایش معنی دار وزن خشک اندام هوایی و ریشه، ارتفاع گیاه، طول ریشه و شاخص سطح برگ کاهو گردید، اما بر شاخص کلروفیل برگ تاثیر معناداری نداشت. بیشترین مقدار برای صفات ذکر شده در تیمار ۱۰۰ تن در هکتار لجن فاضلاب به دست آمد. در کاربرد لجن فاضلاب در کشاورزی توجه به غلظت فلزات سنگین سمی از جنبه ی مخاطرات آن شایان توجه است چرا که استفاده مکرر و درازمدت این مواد به ویژه در مقادیر زیاد می تواند آلودگی خاک و انتقال این عناصر به زنجیره ی غذایی انسان و حیوان را در پی داشته باشد. بنابراین با توجه به یافته های پژوهش حاضر در زمینه ی فلزات سنگین، توصیه می گردد که از لجن فاضلاب برای محصولات خوراکی استفاده نگردد. از طرف دیگر قبل از هرگونه توصیه ای جهت استفاده از لجن فاضلاب، حتما لازم است برای هر منطقه با توجه به ترکیب لجن فاضلاب، قبل از استفاده و توصیه برای کاربرد در اراضی کشاورزی، ابتدا بار میکروبی آن مورد بررسی قرار بگیرد و با توجه به شرایط منطقه، نوع گیاه و خصوصیات خاک منطقه، توصیه مناسب تدوین شود.  

کلیدواژه ها

آلودگی خاک, بار میکروبی, عملکرد, آهن, مس, سرب, کادمیم

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.