اثر بقایای پسته و شوری بر آب گریزی پویا و ایستا در سه خاک آهکی با بافت متفاوت

شوری و کمبود مواد آلی از مشکلات اساسی خاک در مناطق خشک و نیمه­خشک است. استفاده از بقایا در حضور شوری می­تواند اثرات متفاوتی بر ویژگی­های خاک داشته باشد. در این تحقیق اثر کاربرد صفر، ۵/۱%، ۳% و ۵/۴ درصد بقایای پسته و اثر هدایت الکتریکی (شوری)آب در سه سطح ۴، ۸ و ۱۲ دسی­زیمنس بر متر بر آب­گریزی در سه خاک رس سیلتی، لومی و شن لومی بررسی شد. آب­گریزی­های ایستا و پویا به­ترتیب با روش­های اندازه­گیری زاویه تماس تعادلی و مدت زمان نفوذ قطره آب به خاک تعیین شدند. میانگین زاویه تماس تعادلی آب با خاک در خاک­های رس سیلتی، لومی و شن لومی مورد مطالعه به­ترتیب حدود  ۵/۲±۷۰، ۶/۲± ۶۵  و ۴/۳± ۶۲ درجه و مدت زمان لازم برای نفوذ قطره آب به این خاک­ها به­ترتیب ۶/۲± ۳۵، ۶/۱± ۲۶ و ۶/۰± ۱۸ ثانیه بود. به­طور کلی، نتایج نشان داد  که آب­گریزی­ ایستا در خاک ریزبافت به­ترتیب ۷% و ۱۳% و آب­گریزی پویا نیز به­ترتیب به میزان ۲۴% و ۹۵% بیشتر از خاک­های متوسط و درشت­بافت مورد مطالعه بود. شوری اثر معنی­داری بر آب­گریزی ایستا و پویای خاک نداشت. اما در شوری ۱۲ دسی­زیمنس بر متر، آب­گریزی ایستای خاک رس سیلتی به­میزان۷% در مقایسه با شوری ۴ دسی­زیمنس بر متر  بیشتر بود. کاربرد همه سطوح بقایای پسته آب­گریزی ایستا و پویای خاک­ها را افزایش داد، به جز در خاک رس سیلتی که اثر بقایا بر آب­گریزی ایستا معنی­دار نبود. به­طور کلی، سطوح شوری آب بر میانگین هر دو آب­گریزی ایستا و پویای خاک اثر معنی­داری نداشت در حالی که کاربرد بقایا (به جز ۵/۴% ) سبب افزایش معنی­دار هر دو آب­گریزی ایستا و پویای خاک شد. البته با توجه با اینکه در مدت زمان استفاده شده در این پژوهش ممکن است بقایا کاملا پوسیده نشده باشند بنابراین پیشنهاد می­شود در پژوهش­های آتی اثر کاربرد بقایا بر ویژگی­های خاک در زمان­های طولانی­تر یا در زمان­های مختلف پس از کاربرد نیز بررسی شود.

کلیدواژه ها:

رس سیلتی ، زاویه تماس ، شن لومی ، شوری آب ، لوم ، مدت زمان نفوذ قطره آب