آزاده صداقت - دانشجوی پیشین کارشناسی ارشد، گروه خاکشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا-همدان
حسین بیات - دانشیار گروه خاکشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا-همدان
علی اکبر صفری سنجانی - استاد گروه خاکشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان

در ایجاد توابعانتقالیخاک، یافتن متغیرهای جدید یک چالش اساسی برای بهبود تخمین خصوصیات هیدرولیکیخاک است. دراینتحقیقاز رفتار خاک تحت تراکم به عنوان متغیرهای جدید به همراه برخی خصوصیات پایه­ای خاکدر برآوردهدایتهیدرولیکیاشباع ۱۲۰ نمونه خاکاز ۵ استان مازندران، آذربایجان غربی و شرقی، کرمانشاه و همداناستفادهشد. هدایت هیدرولیکی اشباع توسطحدود آتربرگ (حدروانی، حد خمیری و حد انقباض) و پارامترهای منحنی فشردگی محصور به همراه خصوصیات پایه خاک (نسبت سیلت به شن، درصد رس و جرم مخصوص ظاهری) به عنوان تخمین گر در ۳ مرحله تخمین زده شد. در مرحله اول فقط از خصوصیات پایه­ خاک به عنوان تخمین گر استفاده شد. توابع انتقالی ایجاد شده باروش رگرسیون نشان دادند کهدر مرحله ۲  ورود پارامترهای منحنی فشردگی محصور به­همراه خصوصیات­ پایه­ خاک در توابع ایجاد شده و در مرحله ۳ ورود تنها حدود آتربرگ به­همراه همان خصوصیات­ پایه­به­عنوان برآوردگر موجب بهبود نسبی در برآورد هدایت هیدرولیکی اشباع شدند. مقدار مجذور میانگین مربعات خطا(RMSE)  در قسمت آموزش برای مرحله ۱، ۲ و ۳ به­ترتیب ۶۲۴/۰، ۶۲۰/۰ و ۵۸۴/۰ و برای آزمون به ترتیب ۸۸۷/۰، ۸۲۱/۰ و ۸۲۹/۰ به دست آمد. مقدار بهبود نسبی بر اساس معیار RMSE در مراحل دو و سه برای آموزش  به ترتیب ۶۴/۰% و ۳۵/۶ درصد و برای آزمون ۴۵/۷% و ۵۳/۶ درصد به دست آمد. بر اساس ضریب تبیین تعدیل شده (R۲adj) ورود متغیرهای منحنی فشردگی محصور و یا حدود آتربرگ در جوار خصوصیات پایه خیلی در بهبود تخمین موثر واقع نشدند. نتایج نشان داد که صحت مدل در مرحله سه (بر اساس مقدارRMSE  و معیار اطلاعات آکایک) و قابلیت اعتماد مدل در مراحل دو و سه (بر اساس مقدارRMSE  و معیار اطلاعات آکایک) نسبت به مرحله اول بهبود یافت.

تراکم خاک, توابع انتقالی, مدل گمپرتز, معیار اطلاعات آکایک