بررسی اثرات عصاره گیاه شاه اسپرم (Tanacetum balsamita L.) بر برخی از فراسنجه های کیفی اسپرم قوچ مغانی پس از انجماد و یخ گشایی

زمینه مطالعاتی: طی مراحل انجماد و یخ گشایی اسپرم، استرس اکسیداتیو باعث کاهش تحرک، زنده مانی، یکپارچگی غشاء، ظرفیت آنتی اکسیدانی و در نهایت میزان باروری اسپرم می شود. گیاه شاه اسپرم به دلیل داشتن ترکیبات فنولیک دارای خاصیت آنتی اکسیدانی می باشد. هدف: در این مطالعه تاثیر عصاره گیاه شاه اسپرم به عنوان یک آنتی اکسیدان طبیعی بر کیفیت اسپرم منجمد-یخ گشایی شده قوچ مغانی مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش ها: برای این منظور در فصل تولیدمثلی از چهار راس قوچ مغانی ۴-۳ ساله با میانگین وزنی ۷۰ کیلوگرم، هفتهای دو بار اسپرمگیری شد. سپس نمونهها با رقیقکننده بر پایه زرده تخم مرغ-سیترات حاوی سطوح مختلف عصاره گیاه شاه اسپرم (۰، ۲، ۴، ۸، ۱۲ و ۱۶ میلی لیتر در دسی لیتر محلول رقیق کننده) رقیق شدند. نمونه ها پس از طی مراحل سردسازی تا دمای ۴ درجه سانتی گراد، به مدت ۸ دقیقه روی بخار ازت منجمد شده و تا زمان ارزیابی در داخل ازت مایع نگهداری شدند. پس از یخگشایی، فراسنجه های حرکتی اسپرم به وسیله سیستم کاسا، زندهمانی به روش رنگآمیزی ائوزین-نیگروزین، تست یکپارچگی غشاء با محلول هایپواسموتیک و تعیین اسپر م های ناهنجار با محلول هانکوک مورد بررسی قرار گرفت. نتایج: غلظت های ۸ و ۱۲میلی لیتر در دسی لیتر عصاره گیاه شاه اسپرم، به طور معنی‎داری تحرک کلی و تحرک پیش رونده اسپرم را نسبت به گروه شاهد بهبود داد (۰۵/۰p <). درصد فراسنجه های VSL، VCL و VAP در تیمارهای ۸ و ۱۲ میلی لیتر نسبت به تیمارهای شاهد و ۱۶ میلی لیتر بالاتر بود (۰۵/۰p <). درصد فراسنجه LIN در تیمار ۸ میلی-لیتر نسبت به ۱۶ میلی لیتر بالاتر بود. بالاترین درصد زنده مانی اسپرم مربوط به تیمار ۱۲ میلی لیتر و بالاترین درصد یکپارچگی غشای پلاسمایی اسپرم مربوط به تیمار ۸ و ۱۲ میلی لیتر بود (۰۵/۰p <). درصد اسپرم ناهنجار در تیمار ۱۲ میلی لیتر نسبت به تیمارهای شاهد و ۲ میلی لیتر کمتر بود (۰۵/۰p <). نتیجه گیری نهایی: به طور کلی استفاده از ۱۲ میلی لیتر در دسی لیتر عصاره گیاه شاه اسپرم در رقیقکننده منی سبب بهبود کیفیت اسپرم منجمد-یخ گشایی شده قوچ شد.

کلیدواژه ها:

: آنتی اکسیدان ، اسپرم قوچ ، عصاره شاه اسپرم ، منجمد-یخ گشایی ، یکپارچگی غشایی