اثر تغذیه شاخه کامل درخت برهان بر هضم پذیری، برخی خصوصیات تخمیری و جمعیت پروتوزوآی شکمبه بزهای نجدی

زمینه مطالعاتی: برهان را شاید بتوان به عنوان منبع غنی از نیتروژن در جیره نشخوارکنندگان استفاده کرد، برهان حاوی الیاف و چربی­های اشباع پایین و بدون کلسترول است. هدف: هدف از آزمایش حاضر بررسی امکان جایگزینی گیاه برهان با علوفه یونجه در جیره بزها بود. روش کار: مصرف خوراک، قابلیت هضم مواد مغذی، فعالیت نشخوار، فراسنجه­های تخمیری شکمبه، فراسنجه­های خونی و جمعیت پروتوزوآی شکمبه بزهای  نجدی مورد مطالعه قرار گرفتند. در این آزمایش از ۱۲ راس بز نجدی با میانگین وزن ۲±۳۰ کیلوگرم در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تیمار و چهار تکرار، استفاده شد. جیره­های آزمایشی شامل جایگزینی ۵۰ و ۷۵ درصد برهان با علوفه یونجه و جیره شاهد بدون برهان بودند. نتایج: نتایج نشان داد که پروتئین و چربی خام شاخه کامل برهان نسبت به یونجه بیشتر بود، اما  ADFآن کمتر از یونجه بود. غلظت تمام مواد معدنی به جز پتاسیم در برهان بیشتر از یونجه بود. مصرف و قابلیت هضم مواد مغذی (ماده خشک، ماده آلی، NDF، ADF و پروتئین) در جیره های حاوی برهان بیشتر از جیره شاهد بود (۰۵/۰>P)، به طوری که جیره حاوی ۷۵ درصد برهان جایگزین شده با علوفه یونجه بالاترین مقادیر را داشت. مدت زمان نشخوار تحت تاثیر جیره های آزمایشی قرار گرفت (۰۵/۰>P) و در جیره حاوی ۷۵ درصد برهان جایگزین با علوفه یونجه بالاتر از سایر جیره ها بود. اما مدت زمان نشخوار به ازای مصرف مواد مغذی، جیره های حاوی برهان مقدار کمتری را نشان دادند. غلظت نیتروژن آمونیاکی و pH تحت تاثیر جیره­های آزمایش قرار گرفت (۰۵/۰p <) و در جیره های حاوی برهان کاهش یافتند. تغذیه برهان به دام­ها طی دوره آزمایش، تاثیر معنی­داری بر گلوکز و کلسترول نداشت (۰۵/۰P>)، اما منجر به کاهش غلظت نیتروژن اوره­ای خون شد (۰۵/۰>P). جمعیت پروتوزوآی شکمبه بزها تحت تاثیر برهان در جیره به طور معنی­داری کاهش یافت (۰۵/۰p <). نتیجه گیری نهایی: بنابراین نتایج آزمایش حاضر نشان داد که می توان در سطوح پیشنهادی آزمایش حاضر، برهان را بدون اثر منفی بر هضم، تخمیر و متابولیسم در جیره بزها استفاده کرد.

کلیدواژه ها:

ترکیب شیمیایی ، عناصر معدنی ، فعالیت نشخوار ، گلوکز خون ، نیتروژن اوره ای خون