رسول پروان - مربی گروه فرش مرکز آموزش عالی فرش راور، دانشگاه شهید باهنر کرمان
منصوره اتحادیه - دانشیار گروه تاریخ دانشگاه تهران

با رونق معتنابه تجارت بین المللی فرش ایران در اواسط دوره قاجاریه، فرش به کالای صادراتی مهمی در ایران تبدیل شد. این سوال مطرح است که در این دوره نقش دستگاه های اجرایی عصر قاجاریه در اداره کردن این صنعت و تجارت چگونه بوده است؟ هدف از این پژوهش، بررسی اقدامات دولت در زمینه صنعت فرش در عصر قاجاریه است. با توجه به نقش بارز دولت در اقتصاد ایران، این مقاله به عنوان تجربه ای برای مدیریت دولتی صنعت فرش حائز اهمیت زیادی است. این پژوهش نشان می دهد دستگاه های دولتی عصر قاجاریه، به فراخور درخواست های فعالین این عرصه، برنامه هایی ازجمله مبارزه با رنگ جوهری، حمایت از شرکت های خارجی، معرفی بین المللی فرش ایران و کمک به توسعه تجارت بین المللی آن را اجرا کردند. عاملین اجرای سیاست های دولتی وزارتخانه های خارجه، تجارت، مالیه و همچنین گمرک و کنسولگری ها بودند. گردآوری اطلاعات مقاله به صورت کتابخانه ای و اسنادی است و داده ها با روش تحقیق تاریخی مورد تحلیل و بررسی قرارگرفته است.

تجارت فرش, دستگاه های دولتی, صنعت فرش, عصر قاجاریه, فرش ایران