پارادایم شناسی تاریخ نگاری باستانی پاریزی

محمد ابراهیم باستانی پاریزی (۱۳۹۳-۱۳۰۴ ش.) نقش و جایگاه ویژه­ای در تاریخ­نگاری معاصر ایران دارد. شیوه متفاوت او در روش، موضوع­شناسی، ماخذشناسی و نگارش، هم اقبال عموم را در پی داشته و هم واکنش­های مختلفی را در سطح تاریخ­نگاری دانشگاهی موجب شده است. از این­رو، نمی­توان از  تاثیر­گذاری او در عرصه تاریخ­نویسی و ترویج تاریخ­خوانی چشم پوشید. به­منظور نزدیکی به فضای ذهنی و دیدگاه نظری او درمورد تاریخ و شیوه تاریخ­نگاری، در این نوشتار در پی آشکار­سازی مفاهیم هستی شناسی (ontology)، معرفت­شناسی (epistemology) و روش­شناسی methodology)) تاریخی او هستیم تا جهان­بینی حاکم بر ذهن مورخ مشخص شود و علل و دلایل کاربست­های ویژه او در تاریخ­نگاری از انتخاب موضوع تا ماخذ­شناسی و شیوه نگارش به­دست آید. بررسی استقرایی آثار باستانی حکایت از پیوند منطقی سه جزء پارادایم (paradigm) تاریخ نگاری او دارد؛ به­ نحوی­که از هستی شناسی ایده آلیستی راه به معرفت شناسی غیر اثباتگرایانه می برد و در روش شناسی، انحصار ابزارهای عینی و تجربی را در درک تاریخ ناکافی می بیند.

کلیدواژه ها:

باستانی پاریزی ، پارادایم تاریخ نگاری ، هستی شناسی ، معرفت شناسی ، روش شناسی