سیاست اقتصادی صفویه و تاثیر آن بر سقوط دولت

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: فصلنامه پژوهش های علوم تاریخی، دوره: 10، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_JHSS-10-2_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 728
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمدنبی سلیم

استادیار گروه تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود

چکیده

در زمینه بررسی سقوط نظام های حکومتی تاریخ ایران عهد اسلامی، یکی از دلایل متعددی که از سوی پژوهندگان مطرح شده، علل و عوامل اقتصادی است که در برخی پژوهش­های نویسندگان معاصر با هدف بررسی ریشه­های اقتصادی انحطاط و برافتادن حکومت­ها دنبال می شود. درباره عوامل زوال و سقوط حکومت صفویه (۱۱۳۵-۹۰۷ه.ق) نیز تامل در چگونگی تغییرات زیان­بار اقتصادی از میانه سده ۱۱ هجری قمری/ ۱۷ میلادی، می تواند به روشن­شدن علل سقوط این حکومت و نیز باورهای نادرست درباره توسعه اقتصادی در سرتاسر دوره صفوی کمک کند. این مقاله می­کوشد تا به شیوه تحقیقات نظری، با استناد به منابع نوشتاری معتبر، از ضعف ساختارهای بنیادین اقتصاد ایران در اواخر عصر صفوی و نقش عوامل متعددی نظیر انحصارگرایی دولتی، کاهش عواید ترانزیت کالا، ناهمگونی توان تجارت خارجی، بی­توجهی به بهینه­سازی کشاورزی و... و تاثیر آن بر زوال نظام سیاسی سخن به میان آورد. نتیجه به­دست­آمده مشخص می کند که چگونه عوامل متعدد داخلی همچون انحصارطلبی دولت و ضعف برنامه­ریزی اقتصادی و نیز مشکلات حاصل از جنگ و بی سامانی از یک­سو و عوامل خارجی همانند افزایش توان مالی و تجاری رقیبان خارجی و آسیب­های ناشی از تحدید نظارت و تهدید مرزها ، به فروپاشی  ساختار اقتصادی ایران و سپس سقوط دولت صفویه منجر شد.

کلیدواژه ها

صفویه, سیاست اقتصادی, نظام سیاسی, سقوط حکومت, سده ۱۲ق

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.