قدرت نمایی سیاسی مدرسیان در روزگار احیای وحدت حاکمیت آل عثمان
- سال انتشار: 1396
- محل انتشار: فصلنامه پژوهش های علوم تاریخی، دوره: 9، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_JHSS-9-2_006
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 316
نویسندگان
استادیار گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی دانشگاه پیام نور
دانشیار گروه تاریخ، دانشگاه تهران
چکیده
در دوره فترت پس از جنگ آنقره (۸۰۴ق./۱۴۰۲م.)، جریان سیاسی- مذهبی وابسته به مدارس به مانند دولت عثمانی دچار اضطراب و پریشانی شد. با توجه به اینکه عملا حاکمیت تثبیتشده و قدرتمندی برای پشتیبانی از آنها در جامعه عثمانی وجود نداشت، حضور تاثیرگذار آنها در جامعه بهشدت در مقایسه با ادوار پیش سستی گرفت. این واقعیت، مدرسیان و جریان مدرسی را به این نتیجه رساند که آنها برای پیشبرد اهداف مذهبی و عقیدتی خود در سطح جامعه ناگزیر هستند از احیای حاکمیت یکپارچه عثمانی حمایت کنند. این مهم برای مدرسیان و طبقه علمیه از این لحاظ اهمیت داشت که اعمال اصول فقهی و هنجارهای شرعی در جامعه عثمانی که به دلیل بافت عمدتا بدوی آن اغلب گرایش به نحله های غیر فقاهتی - مدرسی داشت، مستلزم قدرت سیاسی همسو بود؛ از این رو، پس از احیای وحدت سیاسی و سرزمینی عثمانی از سوی محمد چلبی (۸۱۶ق./۱۴۱۳م.)، طیف قابل توجهی از مدرسیان تلاش خود را برای تجدید نفوذ سیاسی در حاکمیت آل عثمان به کار بستند. آنها در کنار تلاش برای تثبیت سلطنت محمد اول، شرایط لازم برای برخورد نظامی دولت عثمانی با جریان صوفیانه عامیانه را فراهم کردند که به اقتدار و وحدت سرزمینی دگرباره آل عثمان تمایل چندانی نداشتند. صدور فتوای قتل شیخ بدرالدین سماوی از سوی مفتیان و اجرای آن از سوی سلطان عثمانی و نیز قتل عام پیروان این شیخ در آناتولی که گرد طورلاق کمال، از مریدان شیخ سماونه فراهم آمده بودند، از جمله قدرت نمایی های بارز مدرسیان در روزگار احیای وحدت حاکمیت آل عثمان و ایام فرمانروایی محمد چلبی بود.کلیدواژه ها
اسلام مدرسی, مدارس عثمانی, طبقه علمیه, محمد اول, بدرالدین سماویاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.