ویژگی های «کانون نسخه پردازی متون آموزشی فارسی در چین»؛ طرح مقدماتی

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: فصلنامه پژوهش های علوم تاریخی، دوره: 9، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_JHSS-9-1_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 218
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمدباقر وثوقی

استاد گروه تاریخ دانشگاه تهران

مهران رضایی

دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی، دانشگاه تهران

چکیده

زبان فارسی در آموزش دینی مسلمانان چین که به نام «آموزش مسجدی» شناخته می­شود، از جایگاه ویژه­ای برخودار است. قوم «هوی­هوی» یکی از اقوام مسلمان چین و در­حال­حاضر از مهم­ترین اقلیت­های قومی آن کشور محسوب می­شوند. از قرن دهم هجری به­بعد به دلیل شرایط خاص حاکم بر منطقه، اقلیت مسلمان «هوی هوی» در چین ارتباط تاریخی و فرهنگی خود را با سرزمین­های اسلامی از دست دادند و از­این­رو ناگزیر شدند به­عنوان یک جامعه ی اقلیت دینی، مواد آموزشی دینی خود را تولید نموده تا بتوانند سنت­های اسلامی را به فرزندان خود منتقل نمایند. از این دوره به­بعد مساجد چین به مراکز آموزش دینی تبدیل شد و متون آموزشی اسلامی توسط علمای مسلمان چینی به دو زبان عربی و فارسی تولید و در اختیار طلاب علوم دینی قرار گرفت. این نوع از آموزش دینی در جامعه «هوی­هوی» مشهور به «آموزش مسجدی» است. آموزش مسجدی از نیمه­ی اول قرن دهم هجری تاکنون ادامه یافته است. هم­اکنون نسخه­های خطی       بی­شماری در مساجد و مراکز آرشیوی چین موجود است که حاصل چند قرن آموزش دینی در این کشور است. سبک نوشتاری و آرایه­ای این نسخه­های خطی به­تدریج تحت­تاثیر سنت­های نوشتاری چینی قرار گرفت؛ تا­آنجا­که از لحاظ شکل، کاربرد، خط و آرایه دارای ویژگی­های منحصر­به­فردی شد. تعدد نسخه­های خطی فارسی کتابت­شده در چین و در مساجد اسلامی آن و اختصاصات آرایه­ای و خط و کتابت آن­ها       به­گونه­ای است که می­توان از آن به­عنوان «کانون نسخه­پردازی متون آموزشی فارسی در چین»  یاد کرد.

کلیدواژه ها

قوم هویهوی, چین, مسلمانان چین, زبان فارسی, آموزش مسجدی, کانون نسخه پردازی متون آموزشی فارسی در چین

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.