وحید شایقی - دانشکده دامپزشکی دانشگاه ارومیه
علی قلی رامین - دانشکده دامپزشکی دانشگاه ارومیه
سیامک عصری رضائی - دانشکده دامپزشکی، دانشگاه ارومیه
علی حسن زاده - دانشکده دامپزشکی، دانشگاه ارومیه

زمینه مقدماتی: سلنیم و آلفاتوکوفرول از آنتی­اکسیدان­های ضروری در سلامتی، رشد و تولید هستند. هدف:  تاثیر مکمل­های سلنیم و آلفاتوکوفرول در فعالیت گلوتاتیون پراکسیداز (GPX)، غلظت سلنیم خون و ارتباط آن­ها با افزایش وزن. روش­ کار:  تعداد ۳۲ بره نر ماکوئی شیرخوار در ۸ گروه ۴ راسی شامل شاهد، نانوذره سلنیم خوراکی (ONanoSe)، آلفاتوکوفرولONanoSe/، سلنیت سدیم خوراکی(ONaSe)، ONaSe/آلفاتوکوفرول،NaSe تزریقی/ آلفاتوکوفرول تزریقی، سلنیت سدیم تزریقی (INaSe) و آلفاتوکوفرول تزریقی انتخاب شدند. بره­ها در روزهای ۱، ۴، ۷، ۳۰، ۶۰ و ۹۰ توزین و خون­گیری شدند. نتایج: میانگین GPX از ۸/۵۳ به  gr/Hb۶/۱۷۴و سلنیم خون از ۱۹۰ به  nmol/l۱/۲۸۱رسید. بالاترین میزان GPX و سلنیم به­ترتیب در ONanoSe و ONanoSe/ آلفاتوکوفرول در آزمایش ۹۰ و پائین­ترین برای هر دو شاخص در آلفاتوکوفرول در روز ۴ بود. میانگین  GPX و سلنیم در بره­های با مکمل­های سلنیم بیشتر از شاهد و آلفاتوکوفرول بوده و سیر صعودی داشتند. تفاوت شاخص­ها در دفعات نمونه­گیری و بین گروه­ها بجز گروه کنترل معنی­دار بود (۰۱/۰P<). درصد افزایش وزن در ONanoSe بیشترین و آلفاتوکوفرول کمترین بود. تغییرات افزایش وزن روزانه از ۱۷۶ تا ۲۱۸ گرم برای ONanoSe و NaSe/ آلفاتوکوفرول بود. تفاوت وزن در بین گروه­ها معنی­دار نبود ولی زمان نمونه­گیری معنی­دار بود.  افزایش وزن با GPX و سلنیم بجز درآلفاتوکوفرول ONaSe/رابطه معنی­داری نداشت. بین GPX/Se در INaSe، ONaSe، ONanoSe و INaSe/ آلفاتوکوفرولدر ماه­های ۲ و ۳ رابطه­ی معنی­داریبود. نتیجه­گیری نهایی: مکمل­های سلنیم خصوصا ONanoSe فعالیت GPX و سلنیم را بیشتر از آلفاتوکوفرول افزایش دادند. اگرچه افزایش وزن در ONaSe بیشتر بود اما ارتباطی با مکمل­های سلنیم نداشت. رابطه GPX/سلنیممثبت و معنی­دار بود. نهایتا عمل­کرد ONanoSe نسبت به ONaSe در شاخص­های GPX، سلنیم و افزایش وزن بطور غیر معنی­داری بیشتر بود، خصوصا در افزایش GPX بهتر از نوع معدنی و آلفاتوکوفرول بود لذا پیشنهاد می­شود به­عنوان جایگزین مناسب در درمان کمبود سلنیم به­کار رود.

نانوذره سلنیم, آلفا توکوفرول, بره, گلوتاتیون پراکسیداز, افزایش وزن