آیا ساسانیان روحانی تبار بودند؟
- سال انتشار: 1398
- محل انتشار: فصلنامه پژوهش های علوم تاریخی، دوره: 11، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_JHSS-11-2_003
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 462
نویسندگان
استادیار گروه تاریخ دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده
رابطه دین و دولت، موضوعی مهم در تحقیقات مربوط به سازوکار شاهنشاهی ساسانی است و رویکرد ساسانیان به دین زرتشتی و ارتباط آنها با روحانیان این دین، اهمیت بسزایی در پژوهش های تاریخ ساسانی دارد. در ۱۵۰ سال اخیر، شماری از محققان با استناد به گزارشی از طبری درباره ساسان و فعالیت او در آتشکده اناهید اصطخر، او را صاحب منصبی دینی چون موبد، هیربد یا نگاهبان آتشکده تصور کرده و ساسانیان را از تباری روحانی دانسته اند. برخی محققان از این هم فراتر رفته و کامیابی ساسانیان در غلبه بر اشکانیان را نتیجه رویکرد دینی جدید اردشیر بابکان، موسس سلسله ساسانی، و توجه و گرویدن هواداران پرشور و متعصب زرتشتی به او پنداشته اند. گزارش آگاثیاس درباره اردشیر بابکان هم دستاویز دیگری برای شماری از پژوهشگران در روحانی دانستن او بوده است. این تحقیق با بررسی دوباره گزارش طبری و سنجش آن با مدارک حقوقی زرتشتی دوره ساسانی، نشان می دهد که منصب ساسان در آتشکده اناهید منصبی دینی نبوده است. همچنین این تحقیق گزارش آگاثیاس درباره اردشیر را با شواهد دیگر می سنجد و نشان می دهد که این گزارش هم مطلبی درباره روحانی بودن او ندارد. مقایسه این گزارش ها و شواهد و روایت های دیگر، خاستگاه روحانی ساسانیان را نفی می کند و بر پیوند آنها با اشراف محلی فارس صحه می گذارد.کلیدواژه ها
ساسانیان, تبار ساسانیان, ساسان, آتشکده اناهید, طبری, آگاثیاساطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.