تاثیر پیری بذر و هیدروپرایمینگ بر شاخص های جوانه زنی و فعالیت برخی از آنزیم-های آنتی اکسیدانت هیبرید ذرت (Zea mays L.)

به­منظور بررسی اثر پیری تسریع­شده و هیدروپرایمینگ بذر بر شاخص­های جوانه­زنی و خصوصیات رشدی گیاهچه ذرت (سینگل کراس ۷۰۱)، آزمایشی طی سال ۱۳۹۴ در آزمایشگاه پژوهشی دانشگاه مراغه به­صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل سه سطح پیری تسریع­شده بذر (صفر (شاهد)، ۲ و ۴ روز) و سه سطح پیش­تیمار بذر (بدون پرایمینگ و هیدروپرایمینگ به­مدت ۱۲ و ۲۴ ساعت) بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر ساده پیری بذر و هیدروپرایمینگ بر تمام صفات مورد مطالعه در سطح احتمال یک درصد معنی­دار بود ولی فقط اثر متقابل پیری بذر و هیدروپرایمینگ بر فعالیت آنزیم آسکوربات پراکسیداز، میزان نشت یونی، درصد و سرعت جوانه­زنی معنی­دار بود. در این بین، اثرات ساده و متقابل پیری بذر و هیدروپرایمینگ بر نسبت طولی ساقه­چه به ریشه­چه غیرمعنی­دار بود. نتایج حاصل از مقایسه میانگین نشان داد که در اثر پیری بذر، کلیه صفات مورد مطالعه کاهش یافتند به­طوری­که میزان پروتئین­های محلول، فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز، طول ساقه­چه، طول ریشه­چه و شاخص بنیه بذر در اثر پیری ۲ روزه به­ترتیب به­میزان ۷/۱۳، ۹/۱۰، ۸/۱۴، ۸/۱۴ و ۲/۳۳ درصد و در اثر پیری ۴ روزه به­ترتیب به­میزان ۸/۳۶، ۴/۳۳، ۴/۳۲، ۰/۳۵ و ۹/۶۷ درصد نسبت به بذر شاهد (بدون پیری) کاهش یافتند. نتایج نشانگر این مطلب بود که با افزایش مدت زمان هیدوپرایمینگ بذور از ۱۲ به ۲۴ ساعت بر میزان پروتئین­های محلول، فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز، طول ساقه­چه، طول ریشه­چه و شاخص بنیه بذر افزوده شد. بر اساس نتایج حاصل از اثرات متقابل مشخص گردید که در بذور شاهد اعمال هیدروپرایمینگ به­مدت ۲۴ ساعت بیش­ترین و در بذور پیرشده (به­مدت ۴ روز) عدم هیدروپرایمینگ کم­ترین فعالیت آنزیم آسکوربات پراکسیداز و درصد و سرعت جوانه­زنی را داشتند. با توجه به نتایج حاصل از این تحقیق می­توان بیان کرد که هیدروپرایمینگ (مخصوصا به­مدت ۲۴ ساعت) می­تواند برخی از اثرات مخرب و جزئی که طی پیری بذر رخ می­دهند را کاهش دهد و از این تکنیک می­توان برای کاهش خسارات ناشی از پیری بذور ذرت بهره گرفت.

کلیدواژه ها:

بنیه بذر ، پیش تیمار بذر ، پیری تسریع شده ، ذرت ، طول گیاهچه