تحلیل تصعید و تلطیف تمایلات روانی پنج گانه در غزلیات سعدی
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت، دوره: 9، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_JLCR-9-1_002
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 521
نویسندگان
دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
چکیده
نقد روانکاوی، رویکرد مهمی در عرصه شناخت بهتر و عمیق تر آثار ادبی است. در این رویکرد، مباحثی مانند ضمیر «خودآگاه»، «نیمه خودآگاه» و «ناخودآگاه» اهمیت بسیاری دارد؛ زیرا آثار ادبی یکی از تجلی گاه های مهم ضمیر ناخودآگاه است که دربردارنده کام ها و آرزوهای سرکوب شده ای است که به مرور زمان به سوی این ضمیر راه یافته، در آن جای گیر شده است. هنرمند و در اینجا شاعر، تمایلات وازده خود را والایش می کند و با استفاده از ترفندهای هنری و آرایه های ادبی به نحوی آن ها را در آثار خود منعکس می سازد که خواننده آن آثار به التذاذ ادبی دست می یابد و درست به همین سبب، همه آثار هنری، به ویژه آثار ادبی بستر بسیار مناسبی برای نقد روانکاوانه هستند. در این پژوهش تحلیلی ـ توصیفی، ضمن ارائه توصیف مختصری از مقوله های روانکاوی پنج گانه، یعنی «خودآزاری»، «دگرآزاری»، «دیده بانی»، «عشق به هم جنس» و «بت وارگی»، بازتاب های پیدا و پنهان آن ها را در غزلیات سعدی استخراج کرده، به طبقه بندی آن ها پرداخته و به این نتیجه رسیده ایم که سعدی اولا این مقوله ها را با بسامد نسبتا بالایی در غزلیات خود بازتاب داده است، ثانیا با استفاده از هنر شاعری و ترفندهای بلاغی، آن ها را به بهترین شکل ممکن، تصعید، تلطیف و بیان کرده است، تا آنجا که می توان «والایش» را یکی از عوامل مهم التذاذ ادبی از شعر سعدی دانست.کلیدواژه ها
نقد روانکاوانه, ناخودآگاه, والایش, التذاذ ادبی, غزلیات سعدیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.