تاثیر «نظریه آشوب» در تقویت سویه های پسامدرن داستان «همنوایی شبانه ارکستر چوب ها»

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت، دوره: 9، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_JLCR-9-3_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 609
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمدریاض رئیسی

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

محمد علی محمودی

دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان. زاهدان. ایران.

عبدالعلی اویسی کهخا

دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان. زاهدان. ایران.

چکیده

داستان همنوایی شبانه ارکستر چوب­ها اثر رضا قاسمی یکی از شاخص­ترین داستان­های پسامدرن ادبیات فارسی است. این داستان زندگی گروهی از مهاجران و تبعیدی­های ایرانی ساکن فرانسه را روایت می­کند که هنوز هم گرفتار مشکلات ناشی از فرهنگ و اعتقادات اولیه خود هستند. نظریه­ی آشوب که یکی از نظریه­های شناخته شده و پرکاربرد در علوم فیزیک و هواشناسی است در این داستان تجلی پیدا کرده است. ازآنجا که این داستان پسامدرن، حالت فراداستان دارد، نویسنده/راوی به طور آگاهانه به نظریه­­ی آشوب و به خصوص ویژگی بال پروانه ای آن اشاره می کند. این پژوهـش، پس از معرفی و بیان شاخص­ترین ویژگی­های نظریه­ی آشوب، برمبنای این نظریه به خوانش داستان همنوایی شبانه ارکستر چوب­ها می­پردازد و با روش توصیفی­­­­-­ ­­­­تحلیلی به بررسی تاثیر نظریه­ی آشوب در تقویت سویه­های پسامدرن این داستان و زندگی و سرنوشت شخصیت­ها می­پردازد و در پی آن است که نشان دهد چگونه تجلی یک نظریه­ی علمی در داستان، به تقویت سویه­های پسامدرن آن می­انجامد. نظریه­ی آشوب در علوم مختلف کاربرد دارد و از رویدادهای غیرخطی و فرآیندهای مبتنی بر عدم قطعیت سخن می گوید. تجلی نظریه­ی آشوب در این داستان آن را از سایر داستان­ها متمایز کرده است. بر اساس این نظریه، پدیده ها و رویدادهای پیچیده و آشفته، حاصل علل متعدد هستند و به­طور مداوم بر یکدیگر تاثیر می گذارند. این نوع پدیده­ها به شرایط اولیه خود بسیار حساس واجزای مختلف آن­ها مبتنی بر اثر بال پروانه ای، خود همانندی، سازمان دهی پویا و جاذب های غریب است که در مجموع گونه ای از نظم در بی نظمی یا وضعیتی شبه­آشفته را به نمایش می گذارند. نتایج این پژوهش نشان می دهد که نظریه­ی آشوب با گزاره های آشفته­ساز و آشنایی­زدا، سویه های پسامدرن داستان را برجسته تر کرده و در عین هماهنگی ساخت و محتوا، آشفتگی شخصیت ها را توجیه می کند. نظریه­ی آشوب، زندگی و سرنوشت درهم تنیده و پیچیده ی شخصیت ها را به شیوه ای پسامدرن تشریح می­کند و تاثیر متغیرهای کوچک را در حوادث بزرگ و سرنوشت شخصیت­ها نشان می­دهد.

کلیدواژه ها

همنوایی شبانه ارکستر چوب ها, رضا قاسمی, نظریه آشوب, داستان پسامدرن, اثر بال پروانه ای

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.