بررسی و تحلیل نقش طاووس در جل های قشقایی
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: دوفصلنامه پژوهش های ایرانشناسی، دوره: 10، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_JISUT-10-1_001
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 392
نویسندگان
استادیار گروه آموزشی فرش دانشگاه اراک، اراک، ایران.
چکیده
جل اسب، یکی از مهمترین و ضروریترین دستبافتههای عشایر قشقایی است که از زمان حضور اسب در جامعه ایلی، همواره مورد توجه و استفاده بوده است. در این بافته، بافنده علاوه بر سعی در ارائه جلی با دوام و کیفیت بالا، اهتمامی ویژه به بعد زیباشناختی (نقش و رنگ) آن داشته است. از این رهگذر، همنشینی دو عنصر تجسمی نقش و رنگ در جلهای قشقایی، آنرا به یک اثر هنری بومی و عشایری (کاربرد جلها بهواسطه تغییر شیوه زندگی، منسوخ شده است)، تبدیل نمودهاست که امروزه زینتبخش مجموعهها و موزههای مشهور جهان است. این مقاله بر آن است تا جلهای نقش طاووسی را از منظر زیباشناختی بررسی، تحلیل و معرفی نماید. از اینرو، تعداد سی جل از منابع مختلف جمعآوری و مورد مطالعه قرار گرفت. یافتههای پژوهش چنین است: نقوش در نمونههای انتخابی به چهار طبقه جانوری (حیوانات و پرندگان)، انسانی، گیاهی و اشکال هندسی تقسیم میشود که از این میان نقوش جانوری و به طور خاص نقش پرنده طاووس در برگه های متنوع، بیشترین حضور را هم بهصورت تک نگاره و هم بهصورت تکرار در قالب نوارهای افقی، در زمینه جلها دارند. همچنین تعداد رنگهای بهکار رفته در این بافتهها بین ۸ الی ۱۲ رنگ است که عبارت است از قرمز، آبی، سرمهای، سبز، زرد، نارنجی، عنابی، سیاه، سفید، خرمایی، قهوهای باز و سیر. همچنین فن بافت جلها، سوزنی و قالی بری (ترکمن نقش) است. این پژوهش از نوع بنیادین و روش تحقیق از نوع تحلیلی ـ توصیفی است. شیوه گردآوری دادهها نیز توامان بهصورت کتابخانهای و میدانی، جستجو در موزهها و مجموعههای معتبر، بوده است.کلیدواژه ها
عشایر, قشقایی, دست بافته, جل اسب, نقش, رنگاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.