توسعه فضاهای عمومی در شیراز نیمه اول قرن هفتم هجری و نقش آن در تکوین مدارای مدنی

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: فصلنامه پژوهش های علوم تاریخی، دوره: 12، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_JHSS-12-3_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 322
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

کیوان مددی

دانشجوی دکترای تاریخ دانشگاه شیراز

عبد الرسول خیراندیش

استاد گروه تاریخ دانشگاه شیراز

چکیده

اگرچه شیراز در دوره آل بویه صاحب آبادانی و آوازه­ای قابل توجه شد اما به روزگار دولت سلغریان بود که موقعیتی خاص در میان شهرهای ایران یافت؛ زیرا به روزگار اتابک سعد و فرزندش اتابک ابوبکر که در پی گسترش قلمرو خوارزمشاهیان و سپس تهاجمات مغولان، شهرهای بزرگ سخت در معرض آسیب قرار گرفتند، شیراز امن و آباد باقی ماند و شاهد رونق ساخت وساز اماکن عمومی بود. هرچند در یک ارزیابی شتاب زده چنین شرایطی را به در امان ماندن فارس از تهاجم مغولان در پی تسلیم در برابر آنان دانسته اند، اما واقعیت آن است که این ایالت چندان هم مصون از تندباد حوادث نبوده است؛ ولی به دلیل حضور صوفیان و قاضیان، اهل مدارا از یک سو، فرهنگ رواداری در میان مردمان گسترش یافته بود و هم آنکه اقدامات عمرانی عام­المنفعه با هدف کار خیر در داخل شهر که موجب توسعه فضاهای عمومی شد نیز نقش مهمی در تداوم مدارای مدنی در آن شهر داشته است. این اندیشه نه تنها از طرف صاحبان ثروت و قدرت بلکه دارندگان منزلت و معرفت همچون شیخ روزبهان و شیخ سعدی نیز ترویج شده است. در این پژوهش رابطه میان فرهنگ شهری و توسعه کالبدی شهر از طریق ایجاد فضاهای عمومی به عنوان پدیده­ای درونزا در شهر شیراز قرن هفتم با روش توصیفی و تحلیل مورد بررسی قرار گرفته است.

کلیدواژه ها

مباحات عامه, مدارا, سلغریان, شیراز, سده هفتم هجری

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.