تعیین جریان رهاسازی بهینه و مطلوب زیست محیطی از مخزن سد لتیان با درنظرگرفتن مشخصه های اکوهیدرولیکی، هیدرولوژیکی و هیدرومورفواکولوژیکی جهت حفاظت زیستگاه رودخانه جاجرود
محل انتشار: نشریه آبیاری و زهکشی ایران، دوره: 14، شماره: 4
سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 281
فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_IDJ-14-4_014
تاریخ نمایه سازی: 25 اردیبهشت 1400
چکیده مقاله:
درک خوب از رژیم جریان طبیعی رودخانه در بسیاری از مطالعات هیدرولوژیکی نقش مهمی ایفا می کند. در چنین مطالعاتی نیز کمیت جریان زیست محیطی، پایه و اساس حفاظت از زیستگاه ماهیان رودخانه ای و اکوسیستم های آبی است و نیازمند به رسمیت شناختن آن در سیاست ها و تصمیم های طرح های توسعه منابع آب و گنجاندن آن در برنامه های مدیریت حوضه آبخیز است. در این مطالعه روش های هیدرولوژیکی تنانت، جریان پایه آبزیان، آرکانزاس و محدوده تغییرپذیری به منظور برآورد حداقل جریان اکولوژیکی و مدل هیدرودینامیکی شبیه سازی زیستگاه River۲D، جهت حفظ پتانسیل اکولوژیکی رودخانه جاجرود مورد محاسبه و ارزیابی قرار گرفتند. در این راستا بر پایه چارچوب تحقیق، پس از تحلیل هیدرولوژیکی، مطالعات و مشاهدات میدانی، مدل مطلوبیت زیستگاهی برای گونه هدف، توسعه داده شد و در نهایت شبیه سازی زیستگاهی با تلفیق شاخص های اکوهیدرولیکی و هیدرولوژیکی جریان و آنالیز سری زمانی دبی – فیزیک زیستگاه با استفاده از منحنی های شاخص مطلوبیت، صورت گرفت. بر پایه نتایج حاصله، برای حفظ شرایط مطلوب و حفاظت از اجزای اکوسیستم و زیستگاه جوامع بیولوژیکی، محدوده رژیم جریان موردنیاز برای تامین پتانسیل اکولوژیکی زیستگاه ماهی سفید رودخانه ای (Squalius orientalis) با استفاده از مدل River۲D، بین ۲۴/۱ تا ۵۵/۱۸ مترمکعب برثانیه، با میانگین دبی سالانه ۹۱/۵ مترمکعب بر ثانیه (معادل ۷/۸۶ درصد جریان طبیعی رودخانه) بایستی در داخل رودخانه جاجرود برقرار باشد. قابل ذکر است که روش تنانت باید در تابستان با احتیاط مورد استفاده قرار گیرد زیرا این روش در محدوده ۹ تا ۹۶ درصد میانگین جریان سالانه را پیشنهاد داده است. در نهایت این نتیجه به عمل آمد که روش های دیگر تامین جریان زیست محیطی، مقادیر بالاتر از ۲۵ درصد میانگین جریان سالانه را فراهم می کند، که محافظت بهتر جریان را برای زیستگاه های آبی فراهم می کنند. در مقابل مدل اکوهیدرولیکی- هیدرومورفواکولوژیکی River۲D، می تواند یک ایده کلی از مطلوبیت زیستگاه را در بازه های مختلف رودخانه نسبت به تغییرات رژیم جریان طبیعی و دستیابی به شرایط جریان ایده آل و بهینه، فراهم نماید.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
محمدحسن نادری
کارشناس ارشد مهندسی منابع آب دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
سیمین علی اوغلی
دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی منابع آب، گروه مهندسی منابع آب، دانشگاه تربیت مدرس
امید جهاندیده
کارشناس ارشد مهندسی آبیاری و زهکشی، گروه مهندسی آب، دانشکده مهندسی آب و خاک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.
یوسف رجبی زاده
گروه سازه های آبی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
میثم سالاری جزی
استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :