رتبه بندی سامانه های آبیاری بارانی با ترکیب روش های تصمیم گیری چندمعیاره آنتروپی، تحلیل روابط خاکستری و تاپسیس (EGC-TOPSIS): دشت دهگلان
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: نشریه آبیاری و زهکشی ایران، دوره: 14، شماره: 5
- کد COI اختصاصی: JR_IDJ-14-5_008
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 321
نویسندگان
استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه ولیعصر (عج) رفسنجان، ایران
چکیده
امروزه انتخاب سامانه های آبیاری مناسب در مزارع برای افزایش بهره وری آب یک ضرورت است. انتخاب سامانه های آبیاری در مناطق مختلف امری پیچیده و تحت تاثیر عوامل و سطوح مختلف تصمیم گیری می باشد. در تحقیق حاضر، با ترکیب روش های تصمیم گیری چندمعیاره آنتروپی، تحلیل روابط خاکستری و تاپسیس (EGC-TOPSIS)، روش انتخاب یکپارچه ای برای انتخاب سامانه آبیاری بارانی مناسب بر اساس شاخص های ارزیابی عملکرد آنها ارائه و نتایج آن با روش آنتروپی-تاپسیس (E-TOPSIS) مقایسه شد. همچنین از مدل ترکیبی تحلیل مولفه های اصلی-رگرسیون خطی چندگانه (MLR-PCA) برای ارائه روابط پیش بینی شاخص تصمیم نهایی در روش پیشنهادی EGC-TOPSIS و شاخص نزدیکی فاصله در روش E-TOPSIS بهره گرفته شد. بدین منظور ۲۰ سامانه آبیاری بارانی کلاسیک ثابت آبپاش متحرک و لوله چرخدار دشت دهگلان کردستان ارزیابی شد. ارزیابی به روش آبپاش منفرد و با استفاده از شاخص های ضریب یکنواختی کریستیان سن، یکنواختی توزیع، راندمان پتانسیل کاربرد ربع پایین، راندمان کاربرد ربع پایین، تلفات نفوذ عمقی و تلفات پاششی انجام شد. نتایج تئوری آنتروپی نشان داد که یکنواختی توزیع با وزن ۱۹۴/۰ موثرترین معیار در رتبه بندی سامانه های آبیاری مورد مطالعه است. میانگین شاخص تصمیم نهایی و میانگین رتبه های سامانه های آبیاری لوله چرخدار به ترتیب برابر با ۵۲/۰ و ۱/۹ محاسبه شد که حاکی از برتری این سامانه ها نسبت به کلاسیک ثابت آبپاش متحرک در منطقه مورد مطالعه بود. این نتیجه با روش تحلیل خوشه ای نیز مورد تایید قرار گرفت. نتایج رتبه بندی دو روش ترکیبی EGC-TOPSISو E-TOPSIS به طور معناداری با R۲=۰.۷۹ به یکدیگر همبسته بودند. همچنین، مدل ترکیبی MLR-PCA با سه مولفه اصلی، به طور مطلوبی با R۲=۰.۹۵ قادر به پیش بینی مقادیر شاخص تصمیم نهایی بود. به طور کلی مدل EGC-TOPSIS با منطق ریاضی قوی می تواند نتایج مفید، جامع و کاربردی را ایجاد کند و در ارزیابی و رتبه بندی سامانه های آبیاری مناطق مشابه مورد استفاده قرار گیرد.کلیدواژه ها
پتانسیل یابی, تحلیل مولفه های اصلی, امکان سنجی, سامانه آبیاری نوین, شاخص های عملکرداطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.