سید فاضل فاضلی کاخکی - استادیار آموزشی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران
مرتضی گلدانی - دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد.
محمد جلینی - دانشیار پژوهش بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، مشهد، ایران

به منظور بررسی اثر کم آبیاری بر برخی خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی و شاخص های کیفی علوفه کوشیا آزمایشی به صورت کرت های یکبار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهددرسالزراعی۹۷-۱۳۹۶ اجرا شد. کرت های اصلی شامل سه سطح آبیاری (۵۰، ۶۵ و ۸۰ درصد نیاز آبی گیاه) و کرت های فرعی دو توده ی بومی کوشیا (سبزوار و بروجرد) بود. نتایج نشان داد که با کاهش مقدار آب آبیاری به ۶۵ و ۵۰ درصد نیاز آبی گیاه مقدار کاهش ارتفاع حدود ۱۵ و ۲۶ درصد و کاهش شاخص سطح سبزگیاه حدود ۲۵ و ۳۸ درصد نسبت به آبیاری در ۸۰% نیاز آبی گیاهبود.بیشترین علوفه تر و خشک به ترتیب با مقادیر ۹/۲۷ و ۳/۱۱ تن در هکتار از آبیاری در ۸۰% نیاز آبی گیاهحاصل شد. توده سبزوار به ترتیب۲۴/۵ و ۱۰/۴ تن در هکتار علوفه تر و خشک بیشتری نسبت به توده دیگر داشت. کمترین مقدار محتوی نسبی آب برگ (۵/۷۰ %) و بیشترین مقدار نشت الکترولیت ها (۲/۵۴ %)از تیمار ۵۰ درصد نیاز آبی گیاهحاصل شد. بیشترین درصد پروتئین خام (۲/۱۳ %) از تیمار ۶۵% نیار آبی گیاه،بیشترین مقدار NDF و ADFاز تیمار آبیاری در ۸۰ % نیاز آبی گیاهو کمترین مقدار آنها به ترتیب به مقدار ۱/۱۹ % و ۷۱/۹ %از تیمار ۵۰ % آبیاری حاصل شد. توده سبزوار نسبت به توده بروجرد از لحاظ صفات مورفولوژیکی (ارتفاع، شاخص سطح سبز، علوفه تر و خشک، محتوای نسبی آب برگ) و کیفیت علوفه بالاتری داشت.کیفیت تغذیه علوفه در هر دو توده با کاهش مقدار آب آبیاری بهبود یافت.نتایج ضرایب همبستگی نشان داد که مقدار علوفه تر همبستگی مثبت و معنی داری با ارتفاع (r= ۰.۴۹*) و شاخص سطح سبز برگ (r = ۰.۵۷**) داشت.

نشت الکترولیت ها, محتوای نسبی آب برگ, ADF؛ NDF