مدلسازی رواناب و برآورد میزان تغییرات رواناب در اثر عوامل اقلیمی و انسانی

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: نشریه آبیاری و زهکشی ایران، دوره: 13، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_IDJ-13-2_018
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 238
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

لیلا ملکانی

گروه عمران، دانشکده فنی و مهندسی مرند، دانشگاه تبریز، مرند، ایران

حبیبه عباسی

فارغ اتحصیل دکتری عمران آب دانشگاه تبریز

چکیده

تفکیک تاثیر هر یک از عوامل اقلیمی و عوامل بشری در فرآیندهای هیدرولوژیکی در مدیریت منابع آب بسیار مهم می باشد. در این مطالعه، آنالیز روند و آنالیز تغییرات کوتاه مدت رواناب سالانه حوضه سجاسرود واقع در استان زنجان به ترتیب با روش های رگرسیون خطی و آزمون پتیت در دوره آماری ۱۹۸۷ تا ۲۰۱۲ انجام شد. نتایج حاصل نشان داد که سری زمانی رواناب در حوضه سجاسرود روند کاهشی داشته و نقطه شکست سری زمانی رواناب سال ۱۹۹۸ می باشد. بر این اساس، سری زمانی رواناب به بازه زمانی پایه و بازه زمانی ارزیابی تقسیم گردید. جهت شبیه سازی فرآیند هیدرولوژیکی از ابزار ارزیابی آب و خاک (SWAT) استفاده شد. واسنجی مدل SWAT برای رواناب ماهانه انجام گردید. مقادیر پارامترهای NSE، PBIAS و RSR در دوره زمانی واسنجی ۰.۷، ۷.۳ و ۰.۵۵ محاسبه گردید. در دوره صحت سنجی نیز مقادیر پارامترهای NSE، PBIAS و RSR به ترتیب ۰.۶۵، ۹.۴- و ۰.۵۸ تخمین زده شد. بررسی نتایج نشان داد که عملکرد مدلSWAT در شبیه سازی جریان در دوره واسنجی و صحت سنجی خوب می باشد. همچنین نتایج مطالعه در حوضه سجاسرود نشان داد که سهم عوامل اقلیمی و عوامل انسانی در کاهش رواناب حوضه به ترتیب ۳۳% و ۶۷% می باشد. رویکرد ارائه شده به مدیران کمک می کند تا سیاست هایی را اتخاذ نمایند که می تواند شرایط رودخانه و اکوسیستم منطقه را بهبود ببخشد.

کلیدواژه ها

عوامل اقلیمی, عوامل انسانی, رواناب, آزمون پتیت, مدل SWAT

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.