مریم دهقانی احمدآبادی - دانشجوی دکترا
علی شاهنظری - مهندسی آب دانشگاه علوم کشاورزی ساری
میرخالق ضیاتبار احمدی - ساری گروه مهندسی آب
محمد رضا اردکانی - دانشگاه آزاد کرج
علی قدمی فیروزآبادی - بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،

هدف اصلی آبیاری جبران کمبود آب قابل استفاده برای گیاه و هدف کم آبیاری، صرفه جویی در مصرف آب است. وضعیت خاک که امکان رشد ریشه گیاه را فراهم می کند نیز بر جذب آب تاثیر دارد. یکی از افزودنی های خاک با هدف بهبود حاصلخیزی آن، بیوچار است. این تحقیق، به منظور مقایسه تاثیر کم آبیاری بخشی ریشه گیاه ذرت در شرایط افزودن ۶ و ۱۲ تن در هکتار بیوچار باگاس نیشکر و بدون بیوچار بر مشخصه های رطوبتی خاک با بافت لومی انجام شد. این طرح در قالب بلوک های کامل تصادفی به صورت کرت های خرد شده با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی بنیاد شهید و امور ایثارگران واقع در احمدآباد مستوفی تهران انجام شد. نتایج نشان داد تیمار آبیاری کامل دارای بیشترین مقدار رطوبت اشباع خاک و آب در دسترس بود که اختلاف معنی داری با مقدار آن در تیمارهای کم آبیاری ۵۵ و ۶۵ درصد داشت. از طرف دیگر، در خاک مربوط به تیمارهای کم-آبیاری، در مکش های کم و نزدیک نقطه اشباع، بیشترین میزان رطوبت حجمی خاک مربوط به تیمار مصرف ۱۲ تن در هکتار بیوچار بود. همچنین، تیمار مصرف ۱۲ تن در هکتار بیوچار، دارای بیشترین مقدار آب قابل جذب و آب در دسترس بود که به ترتیب ۲۴ و ۱۵ درصد و ۶/۱۸ و ۸/۹ درصد از مقادیر آن ها در تیمارهای بدون مصرف بیوچار و ۶ تن در هکتار بیوچار بیشتر بود. بنابراین، بیوچار می تواند به نحو موثری توانایی خاک در نگهداری آب را بهبود بخشد. این شرایط باعث بهبود عملکرد دانه محصول ذرت و کاهش اثرات خشکی در کم آبیاری شد.

آب قابل جذب, رطوبت اشباع, کم آبیاری بخشی ریشه, محصول ذرت, منحنی رطوبت خاک