برآورد هم زمان هدایت هیدرولیکی اشباع و تخلخل موثر به روش حل معکوس معادله بوسینسک در اطراف زهکش زیرزمینی

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: نشریه آبیاری و زهکشی ایران، دوره: 11، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_IDJ-11-4_019
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 165
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مریم بازاری جامخانه

دانش آموخته کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران

محمدعلی غلامی سفیدکوهی

دانشیار گروه مهندسی آب دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی، ساری، ایران

سهراب عزیزپور

دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران

چکیده

هدایت هیدرولیکی اشباع و تخلخل موثر از مهم­ترین پارامترها در مدل­سازی آب­های زیرزمینی، حرکت آب در خاک و انتقال املاح می­باشد. پژوهش حاضر، با هدف بررسی دقت پیش­بینی هم­زمان این دو پارامتر با استفاده از حل معکوس معادله بوسینسک یک­بعدی حاکم بر جریان اشباع و غیرماندگار انجام شد. در روش معکوس پیشنهاد شده، از الگوریتم ژنتیک به عنوان روش بهینه­سازی و از روش حجم کنترل برای حل عددی معادله دیفرانسیل حاکم استفاده شد. به­منظور جمع­آوری داده­های مورد نیاز، مدل فیزیکی به­طول ۴ متر، عرض ۲ متر و ارتفاع ۸/۱ متر ساخته شد و در زمان های مختلف ارتفاع سطح ایستابی از طریق ۲۰ عدد پیزومتر تعبیه شده در مدل قرائت شد. همچنین مقادیر هدایت هیدرولیکی اشباع (K) و تخلخل موثر (µ) به­صورت مستقیم نیز اندازه­گیری شد. نتایج نشان داد، الگوریتم ژنتیک ابزاری توانمند برای بهینه­سازی در روش حل معکوس می­باشد زیرا مقادیر هدایت هیدرولیکی اشباع و تخلخل موثر با دقت بالایی برآورد شد. یافته­ها نشان داد ارتفاع سطح ایستابی به روش معکوس با دقت قابل­قبولی پیش­بینی شد به­طوری که پارامترهای آماری جذر میانگین مربعات خطا (RMSE)، خطای حداکثر (ME)، میانگین خطای مطلق (MAE) و راندمان یا کارایی مدل (EF) به­ترتیب ۲۲، ۱۸، ۵۳ (میلی­متر) و ۹۴ درصد حاصل شد. همچنین نتایج دلالت بر این دارد که گذشت زمان باعث شد تا روش بکارگرفته از دقت بالایی برخوردار شود به­طوری که توانایی پیش­بینی روش معکوس در زمان­های پایانی آزمایش بیش­تر از گام­های زمانی اولیه بود.  

کلیدواژه ها

ارزیابی, الگوریتم ژنتیک, حجم کنترل, سطح ایستابی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.