مطالعه آزمایشگاهی استخراج توابع انتقالی رگرسیونی و شبکه عصبی GMDH برای برآورد نفوذ در آبیاری سطحی

نفوذ یکی از مهم ترین ویژگی هیدرولیکی خاک است که در مطالعات منابع آب و خاک نقش موثری دارد. اندازه گیری نفوذ به روش های صحرایی وقت گیر و هزینه بر است از این رو روش های غیرمستقیم برآورد آن مانند روش توابع انتقالی مورد توجه است. هدف این پژوهش استخراج توابع انتقالی نفوذ در آبیاری سطحی به روش های رگرسیونی و شبکه عصبی GMDH با استفاده از شاخصه های شیمیایی آب و خاک است. برای این منظور ۱۷ نمونه خاک از دشت فومنات استان گیلان برداشت شد. برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک شامل بافت و دانه بندی خاک، جرم مخصوص حقیقی، جرم مخصوص ظاهری، منحنی رطوبتی، هدایت الکتریکی، نسبت جذب سدیم، مقدار ماده آلی و pH اندازه گیری شدند و آزمایش های نفوذ به منظور بررسی اثر پارامترهای فیزیکی و شیمیایی آب و خاک بر نفوذ شامل سه تیمار ارتفاع ۳، ۵ و ۷ سانتی متری آب روی سطح خاک و سه تیمار نسبت جذب سدیم (۷/۱، ۵/۲ و ۹) در سه تکرار در مدل فیزیکی که برای این منظور ساخته شده بود، انجام شد. نتایج نشان داد که روش شبکه عصبی GMDH (۸۲/۰R۲=) نسبت به روش رگرسیونی (۷۵/۰R۲=) دقت بالاتری در برآورد نفوذ داشت. معادله رگرسیونی نشان داد که نفوذ به پارامترهای هیدرولیکی آبیاری شامل ارتفاع آب روی سطح خاک و سطح تماس آب با خاک بیش تر از خصوصیات شیمیایی آب و خاک تاثیر دارد. ساختار بهینه شبکه عصبی GMDH، پارامترهای نسبت جذب سدیم منبع آب، درصد شن و رطوبت خاک در مکش ۱۰۰ سانتی متر را موثرتر از سایر پارامترها تشخیص داد.

کلیدواژه ها:

استان گیلان ، خصوصیات شیمیایی آب ، خصوصیات شیمیایی خاک ، نفوذ تجمعی