بررسی تغییرات مکانی و زمانی سطح ایستابی کمعمق با استفاده از روشهای قطعی و زمین آمار (مطالعه موردی: اراضی دشت ناز ساری)

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: نشریه آبیاری و زهکشی ایران، دوره: 11، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_IDJ-11-2_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 176
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

جمال عباس پلنگی

گروه مهندسی ، دانشکده مهندسی زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی ساری

محمدعلی غلامی سفیدکوهی

گروه مهندسی آب دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی، ساری، ایران

مریم عبدی مفتی کلائی

دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری. مازندران

چکیده

تغییرات سطح آب ایستابی کم­عمق از عوامل مهم و تاثیرگذار در مطالعه و مدیریت منابع آب زیرزمینی بویژه در مسائل کشاورزی و زهکشی می­باشد. در عمل به دلیل کمبود تعداد نقاط برداشت و کمبود تعداد قرائت، در اثر مشکلات مالی و فنی، دسترسی به این اطلاعات محدود می­باشد. بنابراین تخمین سطح آب در نقاط مشخص براساس اطلاعات نقاط هم­جوار از جایگاه ویژه­ای در مطالعات منابع آب زیرسطحی برخوردار است. در این پژوهش دقت روش های قطعی و زمین آمار جهت تعیین مناسب ترین روش برای تعیین تغییرات مکانی و زمانی سطح ایستابی کم­عمق در سطح ۱۷۰۰ هکتار از اراضی شرکت سهامی زراعی دشت ناز ساری در ۸۱ چاهک مشاهداتی با شبکه منظم ۵۰۰ در ۵۰۰ متر، مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان می­دهد، از بین روش­های قطعی، روش وزن دهی­عکس فاصله و توابع پایه شعاعی با جذر میانگین مربعات به مقدار ۵۴ تا ۹/۵۵ سانتی­متر، میانگین خطای مطلق ۱/۴۲ تا ۴۵ درصد و ضریب همبستگی به میزان ۲۱/۰ و ۲۷/۰ ، برای داده­های ۱۵ فروردین و ۲۱ دی از دقت بهتری نسبت به سایر روش­ها  برخوردار می­باشد. روش کریجینگ با مدل نیم­تغییرنمای گوسی نیز از دقت کمی بهتر از روش­های قطعی می­باشد. با توجه به تغییرات مکانی زیاد سطح ایستابی بدلیل مشکل موضعی زهکشی در این اراضی روش­های قطعی و روش کریجینگ از دقت لازم برخوردار نمی­باشند. برای قرائت سطح ایستابی در تاریخ ۲۱ دی و ۱۵ فروردین، روش کوکریجینگ (با متغیر کمکی سطح آب در نوبت قبلی) با جذر میانگین مربعات ۷/۲۶ و ۳۴ سانتی­متر و میانگین خطای مطلق ۱۷ و ۲۴ سانتی­متر و ضریب همبستگی ۸۳/۰ و ۷۵/۰ از دقت بیش­تری برخوردار می­باشند. مدل نیم تغییرنما K-Bessel نیز از قوی­ترین ساختار مکانی برخوردار است. در شرایطی که تغییرات سطح آب زیاد باشد، روش زمین­آمار کوکریجینگ با کمک یک متغیر کمکی تاثیر قابل ملاحظه­ای در افزایش دقت توزیع مکانی سطح ایستابی کم عمق دارد و منجر به کاهش ۳۷ و ۵۰ درصدی مقدار جذر میانگین مربعات و کاهش ۴۴ و ۵۹ درصدی میانگین خطای مطلق گردید.

کلیدواژه ها

درون یابی, کوکریجینگ, نیم تغییر نما

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.