تحلیل تحولات روایی ولادت و عروج مسیح (ع) برپایه روابط «فرامتنی»
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: مجله الهیات تطبیقی، دوره: 11، شماره: 23
- کد COI اختصاصی: JR_COTH-11-23_002
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 190
نویسندگان
دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
چکیده
به اعتقاد ژرار ژنت، هرگاه متنی متن دیگر را نقد و تفسیر کند، نسبت به متن اول فرامتن محسوب می شود. رابطه فرامتنی در تشریح، انکار یا تایید متن اول عمل می کند. پژوهش حاضر در پی آن است تا اجزای روایت ولادت و عروج مسیح(ع) را بر مبنای مقایسه روایات موجود در میان اناجیل اربعه، قرآن کریم، متون برگزیده تفسیری اسلامی (تفاسیر طبری، عتیق نیشابوری و ابوالفتوح رازی از سده های سوم تا ششم)، قصص الانبیاء های نیشابوری و بوشنجی (قرون پنجم تا ششم)، و متون برجسته شعر فارسی (تا پایان قرن ششم) بررسی کند و با تعیین شباهات میان هریک از این منابع در تشریح، انکار یا تایید آنها نسبت به دیگر منابع، چگونگی تحول روایات و وجود روابط فرامتنی میان آنها را مشخص کند. مشخص شد منابع شعری بررسی شده درباره شیوه آبستنی مریم، فرامتن تفسیر طبری اند که با انجیل لوقا مطابقت بیشتری دارند؛ اما سروده منوچهری دامغانی و تفسیر عتیق نیشابوری درین باره فرامتن یکدیگر دانسته شده اند. سروده ناصرخسرو در عین تاویل و انکار عبارات عیسی(ع) در انجیل، سخن خاقانی درباره «اتهام عیسی به خدایی» و نیز تعبیر نظامی از «زنده بر دار رفتن مسیح» باوجود انکار همگی، به نوعی فرامتنی از انجیل محسوب می شوند. متون شعر پارسی تا قرن ششم درخصوص روایات نقل شده درباره آغاز و پایان زندگانی مسیح، فرامتنی از منابع اسلامی و مسیحی اند. نه تنها تفاسیر اسلامی در این باره فرامتنی از قرآن کریم و پس از آن عهد جدیدند، میان تفاسیر اسلامی نیز رابطه فرامتنی برقرار است.کلیدواژه ها
تحول روایت, رابطه فرامتنی, مقایسه روایت های اسلامی و مسیحی, ولادت و عروج مسیح(ع)اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.